مبانی نظری و پیشینه تعهد سازمانی

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

تعهد سازمانی

کارآیی و توسعه هر سازمان تا حد زیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد. هر قدر که شرکت‌ها و سازمان‌ها، بزرگتر می‌شوند بالطبع به مشکلات این نیروی عظیم نیز اضافه می‌شود. مدیران در ارتباط با مسائل گوناگون سعی در کنترل مداوم کارکنان خود دارند. تصور مدیران این است که وقتی شخصی در یک محل استخدام می‌شود باید تمام شرایط آن سازمان را بپذیرد. بعضی از مدیران بر روی این مسئله که رضایت کارکنان را می‌توان از طریق پاداش و ترغیب به انجام کار افزایش داد پافشاری می‌کنند. شاید تصور مدیران این است که کارکنان، زیردستان آنها هستند و باید فرامین آنها را بپذیرند. اگرچه امروزه به دلیل اینکه کارکنان در زیر فشار مالی زیادی به سر می‌برند بیشتر توجه و تمایل آنها به مسائل اقتصادی کار است، ولی به تدریج کارکنان علاقه‌مند به انجام کارهای با مفهوم و خواهان استقلال شغلی بیشتری در کار خود هستند، تا بدین طریق احساس ارزشمندی به آنها دست دهد.تعهد سازمانی یک نگرش مهم شغلی و سازمانی است که امروزه‏ با حجم گسترده‏ ای در مطالعات روان‏شناسی‏ صنعتی و سازمانی در غرب گسترش یافته، مساله تعهد سازمانی است. (اسماعیلی،1380)

- تعاریف و مفاهیم تعهد سازمانی

از نظر لغوی تعهد عبارت است از به گردن گرفتن کاری، به عهده گرفتن، نگاه داشتن، عهد بستن و پیمان بستن است. تعهد سازمانی مانند مفاهیم دیگر رفتار سازمانی‏ به‏ شیوه ‏های متفاوت تعریف شده است.

معمول‏ ترین شیوه برخورد با تعهد سازمانی آن‏ است که تعهد سازمانی را نوعی وابستگی‏ عاطفی به سازمان در نظر می‏گیرد. بر اساس این‏ شیوه، فردی که به شدت متعهد است، هویت‏ خود را از سازمان می ‏گیرد، در سازمان مشارکت‏ دارد و با آن در می‏ آمیزد و از عضویت در آن لذت‏ می‏ برد (ساروقی،1375).

پورتر و همکارانش‏ (1974)تعهد سازمانی را پذیرش ارزشهای‏ سازمان و درگیر شدن در سازمان تعریف می‏ کنند و معیارهای اندازه ‏گیری آن را شامل انگیزه،تمایل‏ برای ادامه کار و پذیرش ارزش های سازمان‏ می‏ دانند. چاتمن و اورایلی (1986)تعهد سازمانی را به معنی حمایت و پیوستگی عاطفی‏ با اهداف و ارزشهای یک سازمان، به خاطر خود سازمان و دور از ارزشهای ابزاری آن (وسیله ‏ای برای دستیابی به اهداف دیگر) تعریف می‏ کنند (رنجیریان،1375(

تعهد سازمانی عبارت از نگرش های مثبت یا منفی افراد نسبت به کل سازمان (نه شغل)است‏ که در آن مشغول به کارند. در تعهد سازمانی‏ شخص نسبت به سازمان احساس وفاداری قوی‏ دارد و از طریق آن سازمان خود را مورد شناسایی‏ قرار می ‏دهد(استرون،1376).

شهید مطهری (1368)درباره تعهد چنین‏ می ‏گوید: تعهد به معنی پایبندی به اصول و فلسفه یا قراردادهایی است که انسان به آنها معتقد است و پایدار به آنها می‏ باشد. فرد متعهد کسی است که به عهد و پیمان خود وفادار باشد و اهدافی را که به خاطر آنها و برای حفظ پیمان‏ بسته است صیانت کند. شلدون تعهد سازمانی را چنین تعریف می‏ کند: نگرش یا جهت‏ گیری که‏ هویت فرد را به سازمان مرتبط یا وابسته می‏ کند. کانتر تعهد سازمانی را تمایل عاملان اجتماعی به‏ اعطای نیرو و وفاداری خویش به سیستم‏ های‏ اجتماعی می‏ داند.

به عقیده سالانسیک تعهد حالتی است در انسان که در آن فرد با اعمال خود و از طریق این اعمال اعتقاد می‏ یابد که به فعالیت ها تداوم بخشد و مشارکت موثر خویش را در انجام‏ آنها حفظ کند. بوکانان تعهد را نوعی وابستگی‏ عاطفی و تعصب‏ آمیز به ارزش ها و اهداف سازمان‏ می‏ داند، وابستگی به نقش فرد در رابطه با ارزش ها و اهداف و به سازمان فی نفسه جدای از ارزش‏ ابزاری آن (ساروقی،1375(

- Development