مبانی نظری و پیشینه سواد رسانه ای و سبک زندگی نوجوانان

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

مقدمه

فرایند پژوهش بی تردید نقشی اساسی در توسعه مرزهای دانش بر عهده دارد و اصولا هر گونه نظریه پردازی و نوآوری در عرصه علم بدون پژوهش امکان پذیر نیست. از این رو تحقیق حاضر سعی دارد تا ضمن پیروی از اصول علمی پژوهش و بهره گیری از دستاوردهای صاحب نظران این رشته به پروژه تحقیقاتی خود جامه عمل بپوشاند. بنابراین با هدف بررسی رابطه سواد رسانه ای با سبک زندگی نوجوانان مطالب را در چارچوب و تابع طبقه بندی زیر گردآوری نموده و تلاش شده در این فصل طی چهار بخش به ابعاد بحث توجه شود. در بخش اول ابتدا به مفهوم سبک زندگی و ضرورت آن پرداخته شده و دیدگاه های های وبر و وبلن مورد تدقیق واقع می شوند. سپس مفهوم, رویکرد و اهداف سواد رسانه ای مورد مطالعه قرار گرفته به دیدگاه های پاتر, تامن و هابز اشاره می شود. در بخش پایانی نیز رابطه سواد رسانه ای با سبک زندگی و مدل مفهومی آن مورد مداقه قرار می گیرد.

سبک زندگی

1- مفهوم سبک زندگی

سبک زندگی یکی از پردامنه ترین مفاهیم حوزه علوم اجتماعی است که الگویی از اندیشه ها، احساسات, شناخت ها و کنش ها محسوب می شود و در مجموع هویت اجتماعی و شخصی فرد را می سازد که به این معنی, نحوه ساماندهی زندگی برای تحقق نیازها و خواسته ها با به کارگیری مجموعه ای از رفتارهاست. بروز و ظهور سبک زندگی از طریق نحوه صرف زمان، پول و چگونگی گذران اوقات فراغت، انتخاب اشیای مصرفی، انتخاب علائق و ترجیحات(سلیقه) و نظایر خاص آن صورت می گیرد.

کریسمن سبک زندگی را طیف فعالیت‌هایی که فرد یا گروه در آن مشارکت می‌کنند معرفی می‌کند (فاضلی،1382،صص 68 و 69). به‌ نظر آسابرگر برای‌ تعریف‌ واژه سبک زندگی با واژه‌ ای ذی شمول روبرو هستیم‌ که‌ از سلیقه‌ فرد در زمینه‌ آرایش‌ مو و لباس، تا سرگرمی‌ و تفریح‌ و ادبیات‌ و موضوعات‌ مربوط دیگر را شامل‌ می‌شود. کلمه‌ سبک، مد را تداعی‌ می‌کند پس‌ سبک‌ زندگی‌ در واقع‌ مد یا حالت‌ زندگی‌ یک ‌فرد است‌. سبک‌ زندگی‌ معمولا با طبقه‌ اقتصادی - اجتماعی‌ پیوند دارد و در تصویری‌ که‌ فرد از خود می سازد‌ بازتاب‌ می‌یابد (آسابرگر،1379,ص141). به هرحال چه سبک زندگی را شیوه متفاوت زندگی در نظر بگیریم و چه معیاری برای تمایز افراد از یکدیگر، در واقع روش الگومند مصرف و درک و ارزش گذاری فرهنگ مادی و غیرمادی است که در نحوه ارتباط فرد با محیط و علایق و سلیقه ها و نیز مصرف فرهنگی و چگونگی استفاده از اوقات فراغت قابل مشاهده است (چاوشیان،1384,ص45).

بدیهی است که ایجاد تغییرات اساسی در سبک‌های زندگی در سطوح فردی و خانوادگی مستلزم تغییر در ارزش‌ها و مشروعیت‌های فرهنگی و اجتماعی است. با این تعریف از سبک زندگی می‌توان از تقابل و جدال میان دو سبک زندگی سخن گفت؛ یک سبک زندگی که قدرت حاکمیت را در ابعاد مختلف آن مشروع دانسته و سعی در تبلیغ، ترویج و تحمیل آن دارد و در مقابل سبک زندگی بخشی وسیع از جامعه به ویژه طبقه متوسط که بیشتر در فضاهای خصوصی قابل مشاهده است و از ارزش‌ها و مشروعیت‌های خود پیروی می‌کند. این سبک زندگی را تا حدی زیاد می‌توان محصول دمکراتیزاسیون آموزش، تکنولوژی‌های ارتباطی، رسانه‌ های جدید، نقش اجتماعی زنان، جوان شدن جامعه و غیره دانست.