گزارش کارآموزی مراحل ساختن یک ساختمان

گزارش کارآموزی مراحل ساختن یک ساختمان در 75 صفحه

فهرست مطالب
عنوان   صفحه
مراحل مختلف ساختن یک ساختمان
بازدید زمین و.
ریشه کنی
پیاده کردن نقشه.
رپر...
گودبرداری
تا چه عمقی گودبرداری را ادامه می‌دهیم
شیب دیواره‌های محل گودبرداری (اندازه زاویه a)
استفاده از دیوارهای مانع
دیوارهای مانع چوبی
دیوارهای مانع فلزی
خروج آب از محل گودبرداری
پی کنی.
دسترسی به زمین بکر.
برای محافظت پایه ساختمان...
تقسیم بندی زمینها از نظر مقاومت در مقابل بار ساختمان
ابعاد پی
وزن ساختمان.
انواع پی ها
پی‌های عمومی.
شمع کوبی
ساختمان های آجری
عمق ‌پی‌های نواری..
عرض پی.
لایه‌های پی‌های نواری.
شفته ریزی
کرسی چینی.
شناژ
قالب بندی (کفراژ بندی)
آرماتوربندی
بتون.
قشر ماسه سیمان زیر و روی قیر و گونی.
حالت ماسه سیمان برای پوشش روی قیر و گونی.
یک رگی کردن ساختمان.
لایه‌های مختلف دیوار چینی.
قطعات آجر
دیوار
برای جداسازی قسمتهای مختلف ساختمان
دیوارهای حمال
عرض دیوار.
هشت گیر و لاریز
ملات
خواص ملات
انواع ملات
سقف
میله مهار.
بالشتک بتنی زیر سرپلها..
ساختمان فلزی.
مزایا و معایب ساختمان های فلزی..
2. بتن مگر
بتن اصلی..
صفحه ریز ستون یا میله گردهای ریشه..
شناژ..
لایه های شناژ...
قفسه شناژ
اجزاء تشکیل دهنده ساختمانهای فلزی.
قسمتهای مختلف ستون
قسمت اصلی ستون...
تسمه های اتصال
صفحه های تقویتی
تقلیل ضخامت ستون.
لچگی یا ورق پشت بند
ورق بست.
جوش
اتصال ستون به صفحه زیر ستون...
پل ها یا تیرهای اصلی
قسمتهای مختلف تیرهای اصلی و سقف...
طریقه اتصال پل به ستون
نکاتی در مورد ساختن پلها
وصالی پلهای سراسری
اتصال دو پل که از کنار هم عبور می کنند
تیرهای لانه زنبوری.
تیرچه
پروفیلهای اتصال و میله مهار..
وصله نمودن دو قطعه تیرآهن به یکدیگر.
پله.
بادبند.
خرپا..
نواقص جزئی در اجزای بادبند.
بتن ریزی در هوای گرم.
بتن ریزی در هوای سرد         
مراحل مختلف ساختن یک ساختمان
بازدید زمین و ریشه کنی
قبل از شروع هر نوع عملیات ساختمانی باید زمین محل ساختمان بازدید شده و وضعیت و فاصله آن نسبت به خیابانها و جاده‌های اطراف مورد بازرسی قرار گیرد و همچنین پستی و بلندی زمین با توجه به نقشه ساختمان مورد بازدید قرار گرفته در صورتیکه ساختمان بزرگ باشد پستی و بلندی و سایر عوارض زمین می‌باید بوسیله مهندسین نقشه بردار تعیین گردد و همچنین باید محل چاه‌های فاضل آب و چاه آب‌های قدیمی و مسیر قنات‌های قدیمی که ممکن است در هر زمینی موجود باشد تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص گردد و در صورت لزوم می‌باید این چاه‌ها با بتون و یا شفته پر شود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه کنی (کنون ریشه‌های نباتی که ممکن است در زمین روئیده باشد) آن محل اقدام شود و خاکهای اضافی به بیرون حمل گردد و بالاخره باید شکل هندسی زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود.

پیاده کردن نقشه
پس از بازدید محل و ریشه کنی اولین قدم در ساختن یک ساختمان پیاده کردن نقشه می‌باشد. منظور از پیاده کردن نقشه یعنی انتقال نقشه ساختمان از روی کاغذ بروی زمین بابعاد اصلی (یک به یک). بطوریکه محل دقیق پی‌ها و ستونها و دیوارها و زیرزمین‌ها و عرض پی‌ها روی زمین بخوبی مشخص باشد. و همزمان با ریشه کنی و بازدید محل باید قسمتهای مختلف نقشه ساختمان مخصوصاً نقشه پی کنی کاملاً مورد مطالعه قرار گرفته بطوری که در هیچ قسمت نقطه ابهامی باقی نماند. و بعداً اقدام به پیاده کردن نقشه بشود.
باید سعی شود حتماً در موقع پیاده کردن نقشه از نقشه پی کنی استفاده گردد. برای پیاده کردن نقشه ساختمانهای مهم معمولاً از دوربین‌های نقشه برداری استفاده می‌شود. ولی برای پیاده کردن نقشه ساختمان‌های معمولی و کوچک از متروریسمان بنائی که به آن ریسمان کار هم می‌گویند استفاده می‌گردد. برای پیاده کردن نقشه با متروریسمان کار ابتدا باید محل کلی ساختمان را روی زمین مشخص نموده و بعد با کشیدن ریسمان در یکی از امتدادهای تعیین شده و ریختن گچ یکی از خطوط اصلی ساختمان را تعیین می‌نمائیم.
برای اینکه مطمئن بشویم زوایای بدست آمده اطاقها قائمه می‌باشد باید دو قطر هر اطاق را اندازه بگیریم. چنانچه مساوی بودند آن اطاق گوینا می‌باشد. به این کار اصطلاحاً چپ و راست می‌گویند. البته چنانچه در این مرحله اطاقها در حدود 3 الی 4 سانتی متر ناگوینا باشد اشکالی ندارد زیرا با توجه به اینکه پی ها همیشه قدری پهن تر از دیوارهای روی آن می‌باشند لذا در موقع چیدن دیوار می‌توان ناگوینائیها را برطرف نمود بطور کلی باید همیشه توجه داشت که پیاده کردن نقشه یکی از حساس ترین و مهم ترین قسمت اجرا یک طرح بوده و کوچکترین اشتباه در آن موجب خسارتهای فراوان می‌شود.
رپر
با توجه به اینکه هر نقطه از ساختمان نسبت به سطح زمین دارای ارتفاع معینی می‌باشد که باید در طول مدت اجرا در هر زمان قابل کنترل باشد. برای جلوگیری از اشتباه قطعه با ابعاد دلخواه (مثلاً 40  40 با ارتفاع 20 سانتی متر) در نقطه‌ای دورتر از محل ساختمان می‌سازند بطوریکه در موقع گودبرداری و یا پی کنی با آن آسیب نرسد و در طول مدت ساختمان تمام ارتفاعات را با آن می‌سنجد به این قطعه بتنی اصطلاحاً رپر می‌گویند.
در بعضی ساختمانهای کوچکتر روی اولین قسمتی که ساخته می‌شود (مانند اولین ستون) علامتی می‌گذارند و بقیه ارتفاعات را نسبت به آن می‌سنجند.
گودبرداری
بعد از پیاده کردن نقشه و کنترل آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری می‌نمایند. گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام می‌شود که در طبقات پایین تر از کف طبیعی زمین ساخته می‌شود، مانند موتورخانه‌ها و انبارها و پارکینگ‌ها و غیره. در موقع گودبرداری چنانچه محل گودبرداری نباشد از وسائل معمولی مانند بیل و کلنگ و فرقون (چرخ دستی) استفاده می‌‌گردد.
برای این کار تا عمق معینی که عمل پرتاب خاک با بیل به بالا امکان پذیر است (مثلاً 2 متر) عمل گودبرداری را ادامه می‌دهند و بعد از آن پله‌ای ایجاد نموده و خاک حاصله از عمق پایین‌تر از پله را روی پله ایجاد مثلاً ریخته و از روی پله دوباره به خارج منتقل می‌نمایند.
برای گودبرداریهای بزرگتر استفاده از بیل و کلنگ مقرون به صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی مانند لو در و غیره استفاده شود.  در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گودبرداری و حمل ان به خارج کارگاه معمولاً از سطح شیب دار استفاده می‌گردد. بدین طریق که در ضمن گودبرداری سطح شیبداری در کنار گودبرداری عبور کامیون و غیره ایجاد می‌گردد که بعد  از اتمام کار، این قسمت وسیله کارگر برداشته می‌شود.
تا چه عمقی گودبرداری را ادامه می‌دهیم
ظاهراً حداکثر عمق مورد نیاز برای گودبرداری تا روی پی می‌باشد. بعلاوه چند سانتی متر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله‌ها (در حدود 20 سانتی متر که 6 سانتی متر برای فرش کف و 14 سانتی متر برای عبور لوله می‌باشد) که در این صورت می‌یابد محل پی‌های نقطه‌ای یا پی‌های نواری و شناژها را با دست خاک برداری نمود.
ولی بهتر است که گودبرداری را تا زیر سطح پی‌ها ادامه بدهیم، زیرا در این صورت اولاً برای قالب بندی پی‌ها آزادی عمل بیشتری داریم. در نتیجه‌ پی‌های ما تمیزتر و درست تر خواهد بود. و در ثانی می‌توانیم خاک حاصل از چاه کنی و همچنین نخاله‌های ساختمان را در فضای ایجاد شده بین پی‌ها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می‌باشد، زیرا معمولاً در موقع گودبرداری کار با ماشین صورت می‌گیرد در صورتیکه برای خارج نمودن نخاله‌ها و خاک حاصل از چاه فاضل آب از محیط کارگاه می‌باید از وسایل دستی استفاده نمائیم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار با ماشین می‌باشد.
البته در مورد پی‌های نواری این کار عملی نیست زیرا معمولاً پی سازی در پی‌های نواری باشفته آهک می‌باشد که بدون قالب بندی بوده و شفته در محل پی های حفر شده ریخته می‌شود در این صورت ناچار هستیم در ساختمان‌هایی که با پی نواری ساخته می‌شود اگر به گودبرداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی ادامه دهیم.

شیب دیواره‌های محل گودبرداری (اندازه زاویه a)
برای جلوگیری از ریزش دیواره‌های محل گودبرداری به داخل گود، معمولاً دیواره اطراف باید دارای شیب ملایم مانند شکل زیر باشد که با خط عمود زاویه‌ای به اندازه a می‌سازد اندازه این زاویه بستگی به نوع خاک محل گودبرداری دارد.
هر قدر خاک محل سست‌تر و ریزشی‌تر باشد اندازه زاویه a بزرگتر خواهد شد. جدول زیر اندازه زاویه a را برای خاکهای مختلف تعیین می‌نمایند.
توجه به این مطلب ضروری می‌باشد که چون فاصله بین دیوار محل گودبرداری و دیوار ساختمان یعنی همین فاصله که بوسیله زاویه a ایجاد می‌شود می‌باید با مصالح ساختمانی مانند شفته و یا بتون مگر و غیره پر شود که این خود مستلزم هزینه می‌باشد. لذا هر قدر این زاویه کوچکتر باشد از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است.
استفاده از دیوارهای مانع
چون ایجاد شیب مورد لزوم موجب کار اضافی برای حمل خاک بیشتر به خارج و انتقال مجدد آن بعد از ساختن دیوار مورد لزوم به پشت دیوار است لذا برای جلوگیری از پرداخت هزینه بیشتر و عدم انجام کار اضافی در موقع گود برداری در زمینهای سست بعضی وقتها در صورت امکان اقدام به ایجاد دیوارهای مانع می‌نمایند. دیوارهای مانع اداری انواع مختلف می‌باشد.
دیوارهای مانع چوبی
این نوع دیوارها از تخته‌هایی به عرض 20 الی 30 سانتی متر و ضخامت 4 الی 5 سانتی متر تشکیل شده است. این تخته‌ها را در اطراف محل گودبرداری می‌کوبند و عمل کوبیدن را معمولاً با چکشهای مکانیکی انجام می‌دهند و آنرا مدت بیشتر از عمق مورد نیاز در زمین می‌کوبند نظر به این که این تخته‌ها در موقع عبور از لایه‌های مختلف زمین ممکن است به قطعات سنگی برخورد نموده و بشکند و به قسمت‌های انتهایی این تخته‌ها صفحات فولادی نوک نیز نصب می‌نمایند تا هم از شکستن آنها جلوگیری نموده و هم عمل فرو رفتن آنها در زمین آسانتر شود.

دیوارهای مانع فلزی
برای ایجاد دیوارهای مانع گاهی اوقات بجای استفاده از تخته از صفحات فلزی که دارای ضخامت کمتری بوده و در نتیجه بهتر در زمین فرو می‌رود و قدرت مقاومت آن نیز بیشتر است استفاده می‌نمایند.
خروج آب از محل گودبرداری
چنانچه در موقع گودبرداری در زمینهایی که آبهای تحت الارضی در سطح‌های بالا قرار دارد در محل گودبرداری آب جمع شود بهتر است که حوضچه کوچکی در وسط گود حفر نموده و آبهای حاصله را به این حوضچه هدایت نمائیم و بعداً آبهای جمع شده را با توجه به سرعت جمع شدن بوسیله سطل و یا پمپ بخارج منتقل کنیم.
پی کنی
اصولاً پی کنی به دو دلیل انجام می‌شود.
دسترسی به زمین بکر
با توجه به اینکه بار ساختمان بوسیله دیوارها یا ستون‌ها به زمین منتقل می‌شود در نتیجه ساختمان باید روی زمینی که قابل اعتماد بوده و قابلیت تحمل بار ساختمان را داشته باشد بنا گردد. برای دسترسی به چننی زمینی ناچار به ایجاد پی برای ساختمان می‌باشیم.
برای محافظت پایه ساختمان
برای محافظت پایه ساختمان و جلوگیری از تأثیر عوامل جوی در پایه ساختمان باید پی سازی نمائیم. در این صورت حتی در بهترین زمینها نیز باید حداقل پی هائی به عمق 40 تا 50 سانتی متر حفر کنیم.
تقسیم بندی زمینها از نظر مقاومت در مقابل بار ساختمان
بطور کلی زمینها به چند دسته تقسیم می‌شوند:
الف / زمینهای خاکریزی شده (زمینهای خاک دستی) مانند بعضی از اراضی شمال تهران و خندق‌های پر شده که هم بوسیله خاک دستی پر شده‌اند. مقاومت این زمینها بسیار کم بوده و قدرت مجاز آنها در حدود 80 گرم بر سانتی متر مربع می‌باشد. این زمینها بدون پی سازی‌های ویژه مانند شمع کوبی و غیره به هیچ وجه برای ساختمان مناسب نیستند.
ب / زمینهای ماسه‌ای، مانند زمینهای سواحل دریا این زمینها برای ساختمانهای سبک مناسب هستند و در حدود 1 تا 2/1 کیلوگرم بر هر سانتی متر مربع بار عقل می‌نمایند و در بعضی از انواع زمینهای سواحل دریا که ماسه‌ای بوده و به کلی فاقد خاکهای چسبنده می‌باشد  (خاک رس) بیش از 500 گرم بار عقل نمی‌کنند.
در این گونه زمینها نیز باید برای ساختمانهای سبک طبق شرایط محلی پی سازی ویژه صورت بگیرد و برای ساختمانهای بزرگ ابعاد پی باید با توجه به مطالعات مکانیک خاک و بر طبق محاسبه ساخته شود.
قشر ماسه سیمان زیر و روی قیر و گونی
زیر قیر و گونی را به دو دلیل با یک قشر ماسه و سیمان اندود می‌نمایند.
1-     برای ایجاد یک سطح صاف و مناسب جهت اندود قیر و گونی،  زیرا چنانچه بخواهیم بلافاصله بعد از کرسی چینی اقدام به قیر و گونی بنمائیم سطح آجر کرسی چینی بعلت ناهمواری برای قیرگونی مناسب نیست و اصولاً قیر و گونی به علت شکننده بودن از زیر و رو باید بین دو پوشش محافظ قرار گیرد.
2-     چنانچه ملات عمومی که برای ساختمان مصرف می‌شود دارای آهک باشد یعنی برای ساختمان از ملات ماسه آهک و یا ماسه سیمان و آهک استفاده شود برای دور نگه داشتن قیر و گونی از آهک اقدام به ایجاد یک لایه ماسه سیمان روی آجر می‌نمایند. زیرا در غیر این صورت به سبب ترکیب قیر با آهک بعد از مدتی قیر و گونی فاسد گشته و در آن سوراخهایی ایجاد می‌گردد. که باعث نفوذ رطوبت به سطحهای بالاتر گشته و خاصیت قیر و گونی از بین می‌رود.
چنانچه ایزولاسیون روی شناژ بتنی اجراء شود اگر سطح بالایی بتن را بوسیله تخته هاله به خوبی صاف نمایند احتیاج به قشر ماسه سیمان نیست.
را بوسیله لاکهای مخصوص لاک کاری می‌کنند. این کف پوشها در مقابل رطوبت بسیار ضعیف است.
حالت ماسه سیمان برای پوشش روی قیر و گونی
همانطوری که قبلاً نیز اشاره شد برای محفوظ نگاهداشتن قیر و گونی از آسیب، مخصوصاً در ساختمانهایی که از ملات آهک استفاده می‌شود  می‌باید روی قشر قیرگونی با ملات ماسه سیمان پوشانیده شود. در جاهایی که دیوار چینی نمی‌شود مانند محل درها و یا مکانهایی که بعد از چند روز دیوار چینی می‌شود این قشر ماسه سیمان مانع از آسیب دیدن لایه قیر و گونی در اثر رفت و آمد خواهد گردید.
یک رگی کردن ساختمان
بعد از پی سازی و ایزولاسیون در ساختمانهای آجری معمولاً روی پی را طبق نقشه یک رگ آجر می‌چینند و باصطلاح ساختمان را یک رگی می‌نمایند. در موقع یک رگی کردن ساختمان باید دقت کافی بعمل آید  که اندازه‌ها کاملاً مطابق نقشه باشد.
بعد از یک رگی کردن ساختمان مجدداً ابعاد اطاقها و راهروها و سرویسها را کنترل نموده و مخصوصاً از گوینا بودن تمام قسمتها بوسیله چپ و راست گرفتن که قبلا در این مورد توضیح داده شد مطمئن می‌شویم در این مرحله عرض دیوارها کاملاً باید مطابق نقشه باشد. سپس اقدام به دیوار چینی می‌نمایند.
لایه‌های مختلف دیوار چینی
1- آجر چینی به پهنای مختلف       2- ملات
آجر
قدمت آجر (خشت پخته شده) همزمان با پیدایش آتش می‌باشد. آجر را می‌توان به طور خلاصه سنگ مصنوعی که از خشت پخته شده بدست می‌آید تعریف نمود.
خشت تشکیل شده است از خاک رس و دانه‌های ریز سنگ و آب. دانه‌های خاک رس را با آب ورز می‌دهد تا تمام آنها در مجاورت آب قرار گرفته و تر (آب اندود) شود. گل آجر باید دارای استخوان بندی ماسه‌‌ای متراکم باشد. بدین ترتیب که گل رس دور دانه‌های ماسه را پوشانیده و آنها را به یکدیگر چسبانیده و فضای خالی بین آنها را پرنماید.
چنانچه ماسه مخلوط در گل آجر زیادتر از حد لازم باشد در موقع خشک شدن ترک برداشته و در کوره تغییر شکل می‌دهد. پس از تهیه گل آن را در قالبهای جوبی به ابعاد 5 10 20 و یا 5/5 1122 ریخته و گل را با فشار انگشت به شکل قالب در می‌آورند. در بعضی از کارخانه‌ها خشت زنی با ماشین انجام می‌شود و بعداً آن طور یکنواخت و ملایم خشک می‌کنند. خشک کردن خشت از قسمتهای مهم آجر پزی می‌باشد زیرا اگر خشت را در آفتاب به سرعت خشک نماید قسمتهای روی آن که با آفتاب در تماس است زودتر خشک شده ولی قسمتهای داخلی آن دیرتر خشک می‌شود و بهمین علت روی آجر ترکهایی ایجاد می‌گردد که در موقع پختن خرد می‌شود. برای جلوگیری از این نقیصه در کارخانه‌های تمام اتوماتیک آجر را در تونلهای مخصوص با هوای گرم خشک می‌کنند.
این هوا در اثر بودن آجر به بخار نمناک تبدیل شده و در نتیجه تمام قسمتهای آجر با همدیگر و تدریج خشک شده و از ترکیدن آن جلوگیری می‌شود. خشک شدن آجر به این طریق در حدود 24 تا 48 ساعت طول می‌کشد.
بعد از خشک کردن خشت آن را در کوره‌های آجرپزی برده و حرارت می‌دهند تا تبدیل خشت پخته و یا آجر شود. کوره‌های آجرپزی انواع مختلف دارد. متداولترین آن در ایران که کارش پیوسته و مداوم است دارای اطاقهای متعددی بوده که خشتها را در یکی از آنها به طور مخصوصی که هوا و آتش به همه جای آن برسد چیده و جلوی آن را تیغه نموده و بعد آن را در حدود 900 درجه سانتیگراد حرارت می‌دهند. سوخت این نوع کوره‌ها معمولاً با نفت سیاه و یا گاز طبیعی است.
بعد از پخته شدن تیغه جلوی اطاقک را خراب نموده تا آجر خنک شود و بعد آن را بار کامیون نموده و مصرف می‌نمایند. با توضیحات فوق روشن است همیشه بعضی از اطاقها زیر بارگیری وبعضی از آنها نیز در حال خنک شدن و بعضی دیگر در حال تخلیه می‌باشند آجر از لحاظ رنگ به رنگهای سفید، قرمز، ابلق (بهمنی) تقسیم می‌شود.
رنگ مورد نیاز بستگی به طرز چیدن آجر در کوره دارد. آجرهای غیر فشاری را در نماسازی مصرف می‌نمایند و از آجرهای فشاری برای گری چینی استفاده می‌کنند. آجرهای نماسازی را قبل از صرف تیشه داری می‌نمایند. منظور از تیشه داری گویناکردن ابعاد آجر می‌باشد. در ساختمانهای فلزی و بتنی برای پارتیشنها از آجرهای تو خالی که دارای حجم بیشتر و وزن سبکتری است استفاده می‌نمایند. آجر از لحاظ شکل به انواع فشاری، قزامتی، حنایی و غیره تقسیم می‌شود.
آجر را در کارخانه‌های تمام اتوماتیک نیز تهیه می‌نمایند که اغلب به صورت آجرهای سوراخ دار به بازار عرضه می‌گردد و در بازار به نام آجر ماشینی معروف است.
بجز آجرهای فوق که بیشتر در دیوار چینی مصرف دارد آجرهای دیگری نیز وجود دارد مانند آجرهای لعاب دار و آجرهای ماسه آهکی و یا آجرهای شیشه‌ای و غیره.
در کارگاه‌های ساختمانی که به کوره‌های آجرپزی دسترسی نیست و یا حمل آجر به کارگاه گران تمام می‌شود برای تهیه آجر از کوره‌های چاهی استفاده می‌شود وآن بدین گونه است که خشت را پس از خشک شدن روی هم به طریقی می‌چینند که هوا داخل آن به راحتی جریان پیدا کند و این خشت چینی را به صورت مخروط تا حدود سه متر ادامه می‌دهند. آنگاه روی آن را با کاهگل پوشانده و در بالا برای دودکش سوراخی تعبیه می‌کنند و آن را زیر روشن می‌نمایند. به واسطه وجود سوراخی که در بالا قرار دارد آتش خود را بالا کشیده و به همه جای کوره می‌رسد. پس از پختن آجر کاهگل  را خراب کرده و از آجر استفاده می‌نمایند. عیب کلی این کوره‌ها این است که بواسطه غیر قایل کنترل بودن آتش از آن همه نوع محصول از آجر خام تا آجر جوش بدست می‌آید.
قطعات آجر
اصولاً در کارگاه به آجری که کامل نباشد (درسته نباشد) پاره می‌گویند. به  آجر سه قد و به آجر  آجر نیمه و به  آجر پارک و به از آن کوچکتر کلوک می‌گویند.
اگر آجر را از قد به دو قسمت تقسیم کنیم به آن قلمدانی و اگر از ضخامت به دو قسمت تقسیم کنیم به آن لاپه می‌گویند.
ساختمان فلزی
منظور از ساختمان فلزی ساختمانی است که ستونها و تیرهای اصلی آن از پروفیل‌های مختلف فلزی بوده و بار سقفها و دیوارها و جداکننده‌ها (پارتیشنها) بوسیله تیرهای اصلی به ستون منتقل شده و وسیله ستونها به زمین منتقل گردید.

مزایا و معایب ساختمان های فلزی
1- اجرا این نوع ساختمانها خیلی سریع پیشرفت می‌نماید. در صورتی که برای ساختن ساختمانهای بتونی یا آجری زمان بیشتری لازم است.
2- ستونها و قطعات باربر ساختمانهای فلزی فضای کمتری را اشغال می‌نماید. این خود باعث بوجود آمدن سطح مفید زیادتر در ساختمانهای فلزی می‌گردد در صورتی که برای ساختمانهای بتونی مرتفع ناچار به ایجاد ستونها و دیوارهای قطور می‌باشیم.
3- ساخت قطعات ساختمانهای فلزی در خارج از محوطه کارگاه (مثلا در کارخانه‌های فلز کاری) ممکن بوده و این خود ازلحاظ دقت کار و کیفیت بهتر قطعات و همچنین ازلحاظ اقتصادی به صرفه می‌باشد.
4- ساختن ساختمانهای فلزی (البته فقط در قسمت فلز کاری) کمتر تابع آب و هوا و عوامل جوی می‌باشد در صورتی که ادامه کار ساختمانهای در خوای زیر صفر ممکن نیست.
بعضی از آئین نامه‌ها جوشکاری و چکش کاری را در هوای خیلی سرد اجازه نمی‌دهد.
5- امکان تقویت ساختمان بعد از اتمام کار و بالاخره نزدیک بودن فرضیات با عمل در ساختمانهای فلزی ازمزایای آن می‌باشد.  زیرا بعضی از فرضیایی که درساختمانهای بتونی می‌کنیم به سختی با عمل وفق می‌دهد از جمله همگن بودن بتون و فولاد و مساوی بودن تنش و کرنش این دو ماه همگن نیستند ولی درساختمانهای فلزی چون از یک ماده استفاده می‌نمائیم (فولاد) فرضیات به عمل نزدیکتر است.
اینها از مزایای ساختمانهای فلزی است و در عوض این نوع ساختمانها در مقابل آتش سوزی بسیار ضعیف بوده و با کوچکترین حریقی که در کنار ستونها ایجاد شود فوری فولاد گداخته شده و در مقابل بار وارده کمانش نموده و به سرعت؟ موجود در قطعات افزایش یافته و ساختمان خراب می‌شود. به همین علت است که در بعضی از کشورها سازندگان ساختمانهای فلزی مجبور هستند برای ساختمان خود پله‌های بتونی ایجاد نمایند تا در موقع آتش سوزی ساکنان ساختمان بتوانند خود را نجات دهند.
ساختمانهای فلزی در مقابل عوامل جوی و خورندگی بسیار ضعیف بوده و به همین علت دارای عمر کوتاهتری می‌باشند و بالاخره به علت نازکی دیوارها ساختمان فلزی در مقابل حرارت و صوت عایق نیست.