مبانی نظری و پیشینه خانواده دارای نوجوان

توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع:    انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

نوع فایل: WORD و با فرمت doc

قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه

1-  خانواده دارای نوجوان

خانواده یک نظام طبیعی و اجتماعی است که افراد خواسته یا ناخواسته به آن وابسته اند و اولین کانونی است که فرد در آن احساس امنیت می کند و مورد پذیرش و حمایت قرار می گیرد. ساخت و فضای روانی خانواده، که ترکیب کلی و مجموعه روابط بین اعضای آن می باشد هر کدام به گونه ای خاص عملکرد و رفتار فرد را در جهت رویارویی با مسائل و موانع وفشارهای روانی، اضطراب ها، ترس ها و سایر محرک های ناخوشایند تحت تاثیر قرار می دهند. بروز تحولات فرهنگی – اجتماعی – اقتصادی چشم گیر در کشور موجب شده که در سالهای اخیر ارتباطات کمتری بین فرزندان نوجوان و والدینشان نسبت به دو دهه قبل برقرار شود. برقراری تماس های کلامی و غیرکلامی بین والدین و فرزندان خود می تواند مانع جدی و عامل بازدارنده مهمی برای رشد بهنجاری در رفتارهای روان شناختی فرزندان باشد (کاوسیان و کدیور، 1374).

پژوهشگران در مطالعات خود در زمینه خانواده به انواعی گوناگونی از آن اشاره کرده اند:

1-خانواده منسجم و صمیمی: در این خانواده ها انسجام و دوستی و تعامل بسیار خوبی وجود دارد و فرزندان در آن رشد می کنند و آسیب کمتری می بینند.

2-خانواده پاسخگو: در این گونه خانواده ها والدین و اعضای آن نسبت به رفتار  و اعمالی که انجام می شود پاسخگو هستند و احساس مسؤلیت می کنند.

3-خانواده بی تفاوت: خانواده های بی تفاوت، نسبت به همدیگر چندان احساس مسؤلیت نمی کنند و نسبت به همدیگر خنثی و اهل تعامل نیستند.

4-خانواده مستبد: در خانواده های مستبد، رفتار استبدادی و زورگویانه و امر و نهی های شدید و آمرانه حاکم است و منطق و استدلال وجود ندارد.

5-خانواده آشفته: در خانواده های آشفته نظم و آرامش وجود ندارد. آشفتگی این خانواده ها از والدین به فرزندان منتقل می شود (عیسی مراد، 1389).

براساس پژوهش های انجام شده در الگوهای خانواده های ایرانی 7 مدل خانواده شناسایی و تقسیم بندی شده است که عبارتند از:

1-الگوی خانواده پذیرا و پویا؛ که بهترین مدل از خانواده های موفق و متعادل است. چرا که منطق و احساس در آن وجود دارد.

2-الگوی وابسته؛ وابستگی در این مدل بسیار بالا است و از پذیرش دیگران امتناع می کنند.

3-الگوی سلطه گری؛ حاکمیت امر و نهی و دستوری عمل کردن در خانواده رایج است.

4-الگوی مقابله ای؛ افراد با همدیگر مرتب در مقابله و انتقامجویی هستند.

5-الگوی کناره گیر؛ افراد نقش کناره گیری خود را پذیرفنه و رابطه ی بین آن ها خشک و بی روح است.

6-الگوی نامنسجم؛ در روابط خانوادگی هیچ گونه انسجام و هماهنگی وجود ندارد بلکه تضاد و تعارض حاکم است.

7-الگوی زیستی؛ پایین ترین الگوی خانوادگی است که افراد خانواده در پست ترین نوع زیست زندگی می کنند، حتی گاهی به معامله افراد و خانواده مانند فروش فرزند هم اقدام می کنند، (احمدی، 1384).

همچنین پژوهشگران خانواده ها را از نظر انواع تیپ های گوناگون مورد مطالعه قرار داده اند، که نتایج به دست آمده از این مطالعات طبقه بندی زیر را در بر می گیرد. 

1-خانواده متلاشی: خانواده ای با ویژگی های گسیخته، بی ثبات، طلاق و جدایی، درون تنی – غیبت ها و ناموفق است.

2-خانواده متزلزل: خانواده ای با ویژگی های نابسامان، بدون آرامش، بدون منزلت، ناامید، انتقاد به هم است.

3-خانواده متعادل: خانواده ای با ویژگی های وجود عاطفه و عقل، رویکرد مثبت، مدیریت، امنیت، جذابیت و تقسیم کار است.

4-خانواده متعالی: خانواده ای با ویژگی های متکامل و بالنده، شکوفا، هویت بالا، توجه به آینده، زندگی معنادار، حاکمیت معانی اخلاقی است (محمودیان، 1383).

مطالعه در زمینه خانواده اهدافی را برای پژوهشگران به دنبال دارد، تا خانواده ها را به سمت رشد و تعالی همراه با سلامت روانی و اجتماعی سوق دهند. در این زمینه می توان به اهداف زیر اشاره نمود: 1-تحقق جامعه سالم. 2-تداوم نسل. 3-تامین نیازهای اصلی. 4-تربیت اجتماعی نسل.  5-حراست از ایمان. 6-جمال اجتماعی. 7-رشد و بالندگی (عیسی مراد، 1389).

امروزه در دنیا جنبش های چالش انگیز بسیاری به وجود آمده که منجر به تزلزل خانواده ها شده است. ازدواج های گروهی، ازدواج در یک جنسیت، ازدواج های قراردادی (قابل تجدید نظر)، ازدواج دو مرحله ای (بافرزند و بدون فرزند)، نهضت آزادی زنان، آزادی هم جنس بازی و سایر مشکلاتی که گریبان گیر خانواده ها شده است. همچنین بحران هایی مانند: استرس های رو به تزاید در زمینه های تحصیلی و شغلی ناشی از زندگی ماشینی و پیشرفت تکنولوژی، تغییرات بنیادین در الگوهای تولید، تغییرات در شیوه های زندگی افراد، تورم بحران های شدید اقتصادی، تبعیض های اجتماعی، افزایش شدید جمعیت، مهاجرت های بی رویه، ازدواج و شهرنشینی، آزادی های جنسی، گسترش اعتیاد و کاهش ارزش های اخلاقی و مذهبی و غیره نهاد خانواده را دستخوش تزلزل و بی ثباتی کرده است (نوابی نژاد، 1380).

چه مشکلات و آسیب هایی در خانواده فراوانی بیشتری دارد؟ هر چند دانش آموز از خانواده و جامعه جدا نیست یعنی هر آن چه در جامعه آسیب ها بیشتر شود، دانش آموزان بیشتر دچار آسیب ها خواهند شد. در یک تقسیم بندی کلی مشکلات بر سه دسته تقسیم می شود که عبارتند از:

الف) مشکلات، معضلات و آسیب هایی که مربوط به دانش آموز است. مانند بیماری های سخت، عصبی، روانی و...، بزه کاری و انواع انحرافات، بی سرپرستی و

ب) مشکلات، معضلات و آسیب هایی که مربوط به والدین در خانواده است مانند رابطه والدین با فرزندان، اختلاف والدین، فساد اخلاقی، وضعیت اقتصادی، طلاق و جدایی، اعتیاد، جمعیت بالا و

ج) مشکلات، معضلات و آسیب هایی که مربوط به خارج از  خانواده است. مانند بهره کشی از کودک، رسانه ها، نادیده گرفتن حقوق، خواسته ها، نیازهای دانش آموزان، مشکلات در این گروه هر چند خارج از خانواده است ولی آسیب هایش متوجه خانواده می شود (عیسی مراد، 1389).

پژوهش گران ارتباطات و کیفیت تعاملات را در زندگی خانوادگی مهم تلقی کرده اند. چنان چه زن و شوهر نتوانند یک الگوی ارتباطی سالم را در تعاملات خود به کار ببرند، روابط آن ها در تعامل با دیگر اعضای خانواده دچار بحران می شود و روابط مختل حکم فرما می گردد (فاورز، 1998)

- Fawerz