کارآموزی تولیدات کارخانه ارج

تاریخچه شرکت ارج:
 شرکت ارج یکی از بزرگترین، قدیمی ترین و معتبر ترین تولید کنندگان، وسایل خانگی در کشور ما می باشد.

در سال 1315 مهندس خلیل ارجمند، استاد دانشکده فنی تهران، کارگاه مختصران را فقط با 8 کارگر در خیابان سی متری تهران تأسیس نمود. و نام این کارگران را ارج نهاد و این نام را از حروف اول سه رشته آهنگری، ریخته گری، جوشکاری که در این کارگاه کوچک انجام می گرفت اقتباس نمود. در همان سالهای اول کار توسعه یافت و لازم شد که محل کوچک سی متری با جای بزرگتری که جوابگوی وسعت و تشکیلات ارج باشد تعویض گردد.

در سال 1321 این عمل انجام شد و تأسیسات ارج به محل جدید در خیابان شوش تهران منتقل شد.

کارخانه ارج از محلی با وسعت 150 متر مربع به یکباره در ساختمانی به مساحت 21000 مترمربع استقرار یافت در اواخر پائیز 1323 مهندس خلیل ارجمند در اثر یک حادثه و در جریان آزمایش یک ماشین فنی جان خود را از دست داد.

پس از او سال 1335 مهندس اسکندر ارجمند و سپس مهندس سیاوس ارجمند فعالیتهای ارج را بعهده گرفتند. محل کارخانه در خیابان شوش که وسعت آن در آن زمان بسیار وسیع بنظر می رسد پس از چند سال بخاطر همت کارگران و سایر پرسنل خلاق و بخاطر توسعه بسیار سریع تنگ و کوچک شد و نتوانست جوابگوی نیازها باشد.

بنابراین کادر شرکت، مطالعات و فعالیتهای وسیعی را آغاز نمود و در مدت زمان کوتاهی کارخانه عظیم که در نوع خود در ایران و خاورمیانه کم نظیر بود تأسیس شد. ساختمان کنونی ارج از بتن مسلح و بتن پیش فشرده می باشد از نظر مقاومت در برابر آتش سوزی در شرایط ایمنی بسیار قابل توجه است و کلیه نقشه ها و مشخصات فنی آن توسط معماران و مهندسین ایرانی در زمینی به مساحت 140000 متر مربع تهیه شده است. از مجموع کل مساحت یاد شده حدود 68000 متر مربع آن زیر بنا بود که از این میزان 33500 متر مربع آن به نام تولیدی و کارخانه و تعیدیه ساختمانهای مربوط به مراکز مهندسی، بازرگانی، توسعه و تحقیقات مهندسی تولید انبار، آموزش سرویس و شعبه بانک اختصاص داده شده است.

ارج از ابتدای تأسیس با توجه به احتیاجات کشور و محصولات فلزی و ماشینی متنوعی تولید کرده که اغلب آنها در ایران برای بار اول ساخته شده است. تهیه محصولاتی از قبیل لاستیک اتومبیل، تلمبه های آبیاری برقی، ترانسفورماتورهای فشار قوی، ماشینهای تفلیظ سنگهای معدنی، وسایل و پمپهای آتش نشانی تانکرهای حمل نفت، الکتروموتور، سیم دیناموو ساختمانهای عظیم فنری و...

ارج بعد از کسب تجربیات فراوان در زمینه های گوناگون تولیدات صنعتی خود را به سوی تولید وسایل برقی و ماشینی که در کارخانه مورد استفاده قرار می گیرد، معطوف کرد و اکنون نیز در کارخانجات آن محصولات زیر برای بازارهای داخلی و خارجی تولید می گردد.

4 مدل یخچال با ظرفیت از 7 تا 15 فوت

1 مدل لباسشوئی

5 مدل کولر از 900 تا 13000 سی.اف.ام

3 مدل آبگرمکن دو مدل نفت سوز و گاز سوز 50 گالنی و یک مدل دیواری

2 مدل فریزر خانگی و همچنین مدل بخاری نفت سوز و گاز سوز

این شرکت پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی تحت پوشش سازمان صنایع ملی ایران و با مدیریت دولتی اداره می شود. در کیلومتر 5 جاده مخصوص کرج قرار دارد.

سرمایه ثبت شده  شرکت 000/500/1 ریال و سرمایه فعلی آن 000/000/825 ریال است. سهامداران این کارخانه عبارتند از سازمان صنایع ملی ایران 69% سازمان مالی گسترش مالکیت 13% شرکت سرمایه گذاری ایران 6% و افراد متفرقه و کارکنان 12% که از این رقم اخیر 2/3% سهام متعلق به کارکنان شرکت سهامی ارج می باشد. ولی اخیراً قسمت عمده ای از سهم کارخانه به بانک ملی واگذار شده است.

در این شرکت 2221 کارگر مرد و 30 کارگر زن و نیز 502 کارمند مرد و 60 کارمند زن در سه شیفت بکار؟ دارند. در شیفت اول که از ساعت 45/6 صبح تا 45/14 بعد از ظهر ادامه دارد.

1760 نفر در شیفت دوم که بلافاصله شروع تا ساعت 45/22 شب ادامه دارد حدود 850 نفر در شیفت سوم که تا 45/6 صبح ادامه می یابد حدود 200 نفر مشغول کار هستند کلیه کارکنان این شرکت طبق مقررات داخلی کارخانه استخدام رسمی می باشد میانگین بین کارگران حدود 35 سال است باید افزود که 18 نفر از کارکنان را تکنسین ها و 23 نفر آنها را مهندسین شرکت تشکیل می دهند.

علاوه بر ساعات کار ذکر شده روزانه حدود 300 الی 350 نفر کارگر اضافه کاری انجام می دهد.

حداقل حقوق روزانه کارگران 135 ریال ومیانگین دستمزد کارکنان 219/40 ریال می باشد کار در هفته نیز با توجه به تمایل یک هفته در میان پنج شنبه ها بطور متوسط  44 ساعت در هفته است.

تولید:
درباره فعالیتهای تولیدی ارج قبل از هر چیز باید خاطر نشان شد که تمام این فعالیتها بوسیله متخصصان ایرانی صورت می گیرد و به کارشناسان خارجی در، این زمینه نیازی نبوده و نیست و تنها برای مبادله اطلاعات فنی و آگاهی از مشخصات مواد اولیه و اختراعات جدید، با شرکتهای مشابه خارجی همکاریهایی صورت می گیرد. مطلب مهم دیگر این است که تولیدات ارج جنبه مونتاژ نداشته بلکه مواد اولیه به صورت ورق آهن، گرد پلاستیک، رنگ در کارگاههای ارج به؟ وسایل مدرن خانگی تبدیل می گردند.

در زمینه تولید ارج پروژه های بزرگی را به انجام می رساند ساخت و تولید روزانه حدود 12000 واحد محصولاتی از قبیل یخچال، آبگرمکن، کولر، فریزر، لباسشوئی به نحوی که علاقه و رضایت مصرف کنندگان داخلی و خارجی را جلب کند که با در نظر گرفتن تولیدات کارخانجاتی که محصولات ما به راعرضه می کنند به طور متوسط حدود 20% از نیاز کشور توسط کارخانه ارج تأمین می شود.

فروش و صادرات:

ارج در سراسر کشور نماینده فروش دارد محصولات ارج در کلیه شهرهای بزرگ و کوچک ایران عرضه می شود قسمت سرویس و خدمات پس از فروش ارج سازمان بزرگ و مجهزی است که شبکه آن در تمام ایران گسترده است.

هر جا محصول ارج به فروش برسد لوازم یدکی و امکانات سرویس آن نیز فراهم می باشد. علاوه بر فروش داخلی ارج اولین واحد صنعتی است که محصولات خود را به کشورهای خارجی صادر نموده است.

ارج پس از آنکه در اثر کیفیت بالا کالاهای خود، اعتماد مصرف کنندگان ایرانی را جلب نمود بسوی بازارهای کشورهای دیگر روی آورد. حضور در چندمین نمایشگاه بین المللی باعث شد که قیمتهای اقتصادی و فنی از کشورهای دور و نزدیک بدیدار ارج بشتابند که نتیجه منطقی بعدی انعقاد قرار داد برای خرید کالاهای ساخت ارج بود.

کارخانه ارج بخش اعظم مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خود را از کشورهای اروپائی نظیر انگلستان، آلمان، ایتالیا، دانمارک، بلژیک و سوئیس و قسمتی از احتیاجات کارخانه را از کشورهای ژاپن، ترکیه، هندوستان، دوبی و نیز کارخانجات داخلی نظیر کمپورسازی ایران، موتوژن، ویروپ، رنگین اپلی رنگ، سپنتا و ایران رشت تأمین می کند.

تولیدات کارخانه ارج:

1 یخچال:

انواع یخچالهایی که در شرکت ارج ساخته می شود در مدل های 6243 6246 6247 6249 که به ترتیب 7، 10، 12، 15 فوتی هستند که مختص ارج می باشد و همچنین مدل فریزر 10 و 12 فوت 6202 و 6207 نیز ساخته می شود که در کل این مدلها عمل دیفراستپ یا ذوب کردن برفکها با فشار دادن تکمه ترموستات انجام می گیرد پس از ذوب برفکها ترموستات مجدداً فرمان داده و کمپرسور کار خود را از سر می گیرد هرگز نباید اجازه داد که میزان برفک از 5 میلی متر تجاوز کند  چون وجود برفک مانعی جهت سردسازی کامل است.

یخچالها از دو قسمت غذای منجمد یا فریزر و قسمت غذای تازه تشکیل شده است قسمت تازه  با اواپراتور جداگانه ای خنک می شود در موقع تشکیل کار اوپراتور قسمت غذای تازه رطوبتهای زائد را بصورت برفک یا یخ روی خود جمع می کند و در موقع قطع شدن کمپرسور این برفک و یخ آب شده به سیستمی تبخیر آب منتقل می شود.

ساختمان و تزئینات کابین:

کلیه کابینهای یخچال از ورق فولادی به شکل وارونه ساخته شده اند این ورق بطوری محکم جوشکاری شده تا تشکیل یک محفظه کاملاً ثابت را بدهید کلیه درزهای این محفظه از داخل با خمیر مخصوص آب بندی شده که بعنوان سری در مقابل نفوذ هوا عمل می کند.

دیواره ها: دیواره یخچال از سه قسمت تشکیل شده که به صورت باریک و کاملاً محکم ساخته شده است. لایه بیرونی از جنس ورق فولادی می باشد و لایه داخلی از جنس پلاستیک می باشد و بین دو لایه بیرونی و داخلی لایه ای از عایق پولی اورنیس فوم تشکیل می دهد.

ساختمان درب یخچال:
صفحه خارجی درب از ورق یک تکه فولادی ساخته شده است. دیواره نسبتاً عریضی دور تا دور سبد درب بصورت یک تکه ساخته شده و گوشه های آن نیز جوشکاری شده است. سپس برای نصب درب یخچالها باید در محل تنظیم باشد اگر درب یخچال جفت نبود باید اول کابین یخچال طراز شود و سپس پیچیدگی زهوار در سمت لولا مورد بررسی قرار گیرد.

پلاستیک درب یخچال از پلاستیک پلی استریس ضد ضربه ساخته شده است این پلاستیک توسط زهوار با لبه های برگشته درب درگیر شده و توسط عایق پلی اورنین فوم به درب فلزی محکم گردیده است.

زهوار درب: زهوار درب از نوع مغناطیسی بوده و داخل شیار آن در هر چهار طرف نوارمغناطیس قرار داده شده است.

آب بندی زهوار درب: امکان عدم آب بندی با زهوار مغناطیسی بسیار کم است مع ذالک بعضی اوقات زهوار در اثر جمع شدن با لبه های بدنه فاصله گرفته و باعث ورود هوای گرم به داخل یخچال می شود. لزوماً خاطر نشان می شود که طراز بودن یخچال در امر آب بندی کمک می کند زهوارهای جمع شده را می توان با گرم کردن با سشوار دستی نرم نمود بطوریکه به لبه های بدنه کاملاً بچسبد.

لوازم برقی یخچال:

کمپرسور: کمپرسور یخچال شامل یک موتور برقی است که چرخش موتور داخل آن باعث می شود تلمبه ای به حرکت درآید این تلمبه گاز داخل کمپرسور را به سایر قسمتها می رساند. سه لوله روی کمپرسور یخچال جوش داده شده که یکی از لوله ها مستقیماً به تلمبه وصل شده و به آن لوله خروج یا لوله فشار می گویند لوله دیگر ورود  یا لوله مکش می باشد و لوله سوم لوله ای است که به وسیله آن یخچال را با فریون شارژ می کند.

رله کمپرسور:  این رله که روی هر کمپرسور نصب می شود شامل دو قسمت است:

1 رله استارت

2 رله محافظ

کار رله استارت: کار این رله فقط در وهله اول شروع کار کمپرسور می باشد که کلیدی را وصل می کند تا سیم پیچ استارت کمپرسور کار کند. به محض اینکه کمپرسور دور گرفت این رله بطور اتوماتیک قطع می شود و فقط سیم پیچ اصلی کمپرسور کار می کند. در حقیقت به منظور دور دادن به کمپرسور می باشد.

کار رله محافظ:  کار این رله به دو منظور می باشد:

1 اگر جریان کمپرسور به هر علت باشد از حد معمول آن زیادتر شد الکتروموتور را از کار باز می دارد و در حقیقت مانع سوختن آن می ود.

2 چنانچه حرارت الکتروموتور بعلت جریان زیاد و یا حرارت زیاد محیط از اندازه تعیین شده بیشتر گردید این رله جریان برق را قطع می کند و مانع سوختن سیم کمپرسور می گردد.

لوله موئی و برگشت:  این دو لوله که در قسمتی از راه بهم لحیم شده اند کار رفتن و برگشتن گاز از کنوانسور به اوپراتور و از اوپراتور به کمپرسور را انجام می دهند.

ترموستات: کار این ترموستات عبارت است از قطع جریان کمپرسور در موقعی که سردی اوپراتور به مقدار تعیین شده رسیده باشد. ترموستاتها بر دو نوع هستند:
1 ترموستاتهایی که هوای داخل یخچال را تنظیم می کنند.

2 ترموستاتهایی که سردی اوپراتور را تنظیم می کنند.

کندانسور: وسیله ای است که گاز فشرده شده داغ را خنک کرده و بصورت مایع در می آورد.

گازفریون: این گاز اصل وسیله سردساز یخچال می باشد در دستگاههای سرد سازی مورد استفاده قرار می گیرد. در یخچالهای بیشتر از فریون 12 استفاده می شود.

طرز کار یخچال:

پس از روشن کردن یخچال کمپرسور بکار افتاده و از لوله فشارگاز را به داخل کندانسوری که به منظور تبخیر آب اوپراتور در زیر یخچال قرار گرفته می رساند.

گاز پس از عبور این لوله ها به قسمت تحتانی کندانسور اصلی وارد شده و در آنجا تا اندازه ای خنک شده و وارد لوله تحتانی کمپرسور که در داخل روغن قرار گرفته می شود و پس از اخذ حرارت، روغن کمپرسور گاز از لوله دیگر خارج شده و به کندانسوراصلی وارد می شود. پس از عبور از کندانسور وارد دوایر شده و رطوبتهای احتمالی آن گرفته شده سپس گاز مایع خنک با فشار وارد لوله مویی شده و از آنجا به فریزر وارد می شود و چون لوله های فریزر ضخیم است (سطح مقطع زیاد) در اثر وارد شدن گاز با فشار زیاد تبخیر شده و حرارت محیط را می گیرد و پس از عبور از فریزر وارد اوپراتور شده و از آنجا توسط لوله برگشت به کمپرسور بر می گردد. برای اینکه مقدار حرارت باقی مانده در گاز مایع گرفته شود لوله مویی را به لوله برگشت لحیم کرده اند.

عایق بندی یخچال:

برای اینکه برودت داخل یخچال خارج نشود و در نتیجه حرارت خارج جای آن را نگیرد باید یخچال دو جداره ساخته شود و بین دو جداره ماده عایق گذارده شود. در بسیاری از یخچالها این عایق پشم شیشه می باشد ولی در یخچالهای کارخانه ارج از عایقی بنام فوم استفاده می شود که از لحاظ عایق بودن به مراتب بهتر از پشم شیشه می باشد. ترکیب فوم یخچالهای ارج شامل هفت ماده شیمیایی است که پس از مخلوط شدن بصورت کف درآمده و تمام خلل و فرج جدار یخچال را پر می کند.

طرز کار دستگاه تبوید:

گاز فریون که در کمپرسور پر می شود پس از وصل کردن کمپرسور برق توسط پیستونی فشرده می شود و از لوله فشار به کندانسور فرستاده می شود. گاز فشرده شده که حرارت زیادی دارد که در کندانسور حرارت خود را به هوا پس داده و رفته رفته در طول کندانسور بصورت مایع در می آید. این مایع پس از عبور از درایر اگر رطوبتی در آن باشد توسط درایر جذب شده و وارد لوله موئی می شود. این لوله بعلت داشتن قطر داخلی بسیار کوچک فشار مایع را بالا برده و گاز فریون مایع با فشار زیاد وارد اوپراتور می شود در آنجا بعلت وارد شدن در حجم بزرگتری که خلاء هم می باشد این مایع به صورت گاز درآمده حرارت اطراف خود را جذب نموده و در نتیجه در اطراف اوپراتور برودت ایجاد می شود گاز فریون سرد از لوله برگشت به کمپرسور بر می گردد.

برای اینکه حرارت لوله موئی گرفته شود لوله موئی را به لوله برگشت لحیم می کنند. برای ساخت قطعات پلاستیکی یخچال از دستگاه ساخت ورق پلاستیک استفاده می شود مواد پلاستیک از داخل قیف هدایت کننده به صورت دانه یا پودر به داخل سیلندر حرارتی وارد می گردد در داخل سیلندر مارپیچی وجود دارد که با سرعتی که لازم است می چرخد و مواد  به جلو هدایت شده و در اثر حرارت ایجاد شده توسط باندهای گرم ذوب می گردد و بصورت خمیر به جلوی مارپیچ رانده می شود از صفحات مشبک و صافی با فشار خارج کی گردد سپس با مواد فشار داخل قالب شده و بصورتهای مختلف که بستگی به شکل قالب دارد خارج می شود.

ماشین لباسشوئی:

با پیشرفت سریع تکنولوژی در زمینه ماشین لباسشوئی نیز پیشرفتهایی حاصل شده است و ماشین لباسشوئی ارج یکی از بهترین نوع در گروه ماشینهای لباسشوئی می باشد. ماشین لباسشوئی ارج دستگاهی است کاملاً اتوماتیک که کلیه مراحل شستن لباس را بطور اتوماتیک انجام می دهد و طرز کار آن به این صورت می باشد:

ابتدا آب از راه شبکه لوله کشی شهر همراه پودر تمیز کننده به محفظه داخل ماشین لباسشویی می رسد آب گرم می شود ضمن عمل چنگ زدن مکانیکی آبهای کثیف به فاضلاب سرازیر شده پس عمل را تا سه مرتبه با درجات مختلف تکرار و عمل شستشو ادامه می یابد.

قطعات بدنه خارجی ماشین لباسشوئی:

1 بدنه خارجی و ملحقات آن: پس از اتصال صفحه پشت به بدنه خارجی جهت رنگ به وسیله دستگاه الکترواستاتیک به کارگاه نقاشی روانه می گردد. شرایط رنگ کردن بدنه و سایر قطعات لباسشوئی بدین نحو می باشد که ابتدا کلیه قطعات پس از شستشو یکمرتبه با رنگ ضد زنگ، رنگ آمیزی شده و در کوره پخت تا 180 درجه سانتیگراد پخته می شود و سپس جهت رنگ اصلی به قسمت الکترواستاتیک فرستاده می شود.

شرایط رنگ آمیزی با الکترواستاتیک به نحوی است که رنگ در تمام سطح جسم مورد نظر به طور اتوماتیک و یکنواخت پاشیده می شود.

2 پایه تعادل: زیر بدنه چهار عدد پایه وجود دارد که بوسیله آنها عمل توازن انجام می گیرد.

3 نگه دارنده صفحه کنترل: جنس آن از فلز بوده و دارای یک سری سوراخ به اندازه های معین جهت نگهداری قطعات تزئینی جلو می باشد.

قطعات مکانیکی ماشین لباسشوئی:

1 چلیک: چلیک محفظه استوانه ای بزرگی است که بعد ازمرحله لعاب کاری به کارگاه مونتاژ انتقال می یابد در داخل چلیک درام قرار می گیرد که استوانه ای مشک بوده بر روی دیواره داخلی آن آن برای شکستن جهت جریان آب برجستگی هایی وجود دارد بعد از قرار گرفتن درام در داخل چلیک درب چلیک با زهوار مخصوص روی چلیک قرار گرفته و بوسیله حلقه درام محکم می شود.

2 وزنه های چدنی: جهت تعادل چلیک مخصوصاً موقع حرکت با دور تند از دو وزنه چدنی استفاده می شود.

3 سه شاخه چدنی: این قطعه در پشت محفظه چلیک قرار گرفته و بوسیله سه عدد پیچ به آن محکم می گردد.

4 فلکه پولی: جنس آن از آلومینیوم است و به محور درام در پشت چلیک سوار می شود فلکه از مرکز بوسیله پیچ مخصوص روی محور درام ثابت می شود.

5 لرزشگیر: هر لرزشگیر تشکیل شده از یک پایه فلزی، یک تکمه فلزی، یک مادگی لاستیکی و یک صفحه کلاج

6 فلزهای اتصال:  مجموعه چلیک بوسیله چهار عدد فلز به بدنه خارجی آویزان می گردد این فلزها بخاطر خاصیت فنری که دارند نرمش خاصی را در موقع حرکت به دستگاه می بخشد.

قطعات هیدرولیکی ماشین لباسشویی:

1 جا پودری دارای محفظه های:

الف برای شستشوی مقدماتی و خیساندن

ب برای شستشوی اصلی

پ برای آبکش

ت برای لطیف کردن

2 لوله های خرطومی و صاف: تعدادی لوله های خرطومی و تعدادی لوله های صاف در ماشین لباسشوئی مصرف می شود. لوله های خرطومی بیشتر در جاهایی بکار برده می شود که امکان تکان خوردن و ضربه های شدید می باشد.

قطعات الکتریکی ماشین لباسشویی:
1 الکترو موتور: الکتروموتور یا گرداننده درام از دو تا شانزده قطب می باشد.

ماشین کلبه فرامیس از پروگراماتور بوسیله پریز موتور که به سیمهای بخشگانه موتور متصل شده به موتور داده می شود.

2 میکروسوئیچ: میکروسوئیچ کلیدی است الکتریکی که پشت درب بدنه خارجی در محل عبور زبانه قفل نصب شده است. کارمیکروسوئیچ به نحوی است که اگر درب باز شود برق ماشین قطع و چنانچه درب بسته شود جریان برق مجدداً برقرار می شود.

3 تایمر (پروگراماتور): پروگراماتور به معنی تنظیم کننده برنامه می باشد. منظور از برنامه کارهایی است که باید به طور خودکار در زمان معینی در ماشین انجام پذیرد. پروگراماتور دارای موتوریست که ضمن چرخش آن فرامین را با اتصالات الکتریکی اعمال مربوط به خود انجام می دهد.

4 هیدروستات: کلیدی است که در بالای محفظه درام مونتاژ می شود عمل قطع و وصل کردن این کلید بوسیله فشارهایی است که با بالا آمدن آب در داخل چلیک از راه لوله پلاستیکی به هیدروستات وارد می شود و صدای قطع شدن پلاتین را در داخل کلید می شنویم.

5 گرمکن  الکتریکی: چهار ردیف است متصل شده به قدرت 1950 وات در ساعت شکل با دستگاه تیپ اکسپانسیون (گسترش) جهت گرم کردن آب در داخل چلیک می باشد گرمکن الکتریکی فرمان خود را از ترموستات می گیرد.

6 ترموستات: ماشین لباسشوئی ارج دارای دو عدد ترموستات می باشد.

اولی دو قسمت با کونتاک معمولی با سوارخهای مربوط به  بسته شده است.

دومی دارای یک کونتاک معمولی با سوراخ  بسته شده است عمل ترموستات فرمان دادن به گرمکن است.

7 دگمه تنظیم برنامه: ماشین لباسشویی دارای دگمه شستشوی با آب گرم و سرد می باشد از دگمه مزبور بایستی مواقعی استفاده شود که دستگاه دارای آب سرد وگرم باشد.

8 پمپ آب: پمپ بوسیله دو عدد پیچ در مرحله مونتاژ بدنه خارجی روی بدنه بسته می شود پمپ وظیفه تخلیه آب از داخل چلیک را بعهده دارد.