مقاله بررسی روند حضور زنان در هنر های تجسمی

توضیحات:

تحقیق بررسی روند حضور زنان در هنر های تجسمی در 35 صفحه، قالب Word .

بخشی از متن:

بررسی روند حضور زنان در هنر های تجسمی
از زمانی که فاصله گرفتن از هنر های سنتی (مینیاتور) و تجدد گرایی به صورت جدی در ایران اغاز شد، یعنی از زمانی که کمال الملک، زنان هنرمندی مطرح نگشتند و در واقع شرایط به گونه ای محیا نبود که بتوانند به صورت جدی در فعالیت های هنری حضور داشت باشند. وضعیت دوره نگارگری جدید و در زمان شکل گیری نقاشی قهوه خانه نیز به همین گونه بود.
اما پس از آن در دوره قاضی نوگرا، زنان به صورت جدی پا به عرصه هنر نهاده ونقش مهمی در شکل گیری آن در ایران ایفا کردند. کحورهای زمینه ساز این تحول عبار ت بودند از:
1- تاسیسات اولین مدرسه دخترانه مجهز به آزمایشگاه و لوازم سمعی و بصری (1277)
2- تأسیس مدرسه صنایع متظرفه توسط کمال الملک ا هدف تربیت هنرمندان به روش آکادمیک در سال 1289 که این اقدام به عنوان نقطه آغاز پیشرفت هنرهای بصری در ایران در نظر گرفته می شود.
3- تأسیس دانشگاه تهران در سال 1313
4- کشف حجاب زنان در سال 1315 و اجازه رسمی ورود زنان به دانشگاه و فعالیت های اجتماعی و دولتی، هر چند این اقدام در همان ابتدا شکاف عظیمی در بین جامعه روشنفکران و و اکثریت جامعه وو خصوصاً جامعه مذهبی ایجاد نمود.
5- تأسیس دانشکده هنرهای زیبا در سال 1319 د حضور اساتید خارجی که راهرا برای نوجویی هنری مناسب تر گردانید.
6- برگذاری اولین تهران در سال 1337 با اهداف ایجاد امکانات بررسی و ارزشیابی آثار نوپدید ایرانی و اشنا کردن مردم با شیوه های هنر مدرن جنبش هویت گرایی ایران (سقاخانه) که در دهه 1340 شروع شد در روند جریان هویت یابی ایران زبان داشت و هنرمندان این گروه در این زمینه فعالیت می کردند. اما زنان در این دوره به سوی گرایش های دیگر رفتند. مثلاً به خط توجه کردند. برای مثال در آثار منصوره حسینی و همچنین بهجت صدر که توانستند بعد از مدت کوتاهی به شیوه شخصی دست پیدا کنند
در این دوران و در روند هنرهای تجسمی معاصر، زنان با دو وضعیت ظاهر شدند:
1- وضعیت منفعل: در آین حالت اغلب زنان به صورت موضوع و سوژه در اثر هندسی ظاهر شدند.
2- وضعیت فعال: در این حالت، اغلب زنان یا به صورت هنرمند و خلاق و یا موضوع و شخصیتی تأثیر گذار ایفای نقش نمودند.
آثار دسته اول که رد ان زن به صورت موضوع یا سوژه ظاهر شده است به چند گروه قابل تفکیک است:
روه اول شامل معمول ترین تصاویر به عبارتی تک چهره فردی است. که در ادامه سنت کمال الملکی و رئالیسم خلق شده و همچنین ادامه می یابد و در حالی که هنرمندان بسیاری از شاگردان اول کمال الملک و نسل های بعدی در این زمینه فعال بوده و آثار بسیاری بر جای گذاشتند.
گروه دوم شامل نقاشی هایی است که با عنوان شیوه تزئینی شناخته شده اند در این شیوه هنرمندان سعی داشتند هنر مدرن را با نقاشی ایرانی پیوند زده بدین ترتیب ب رداشت جدیدی از نقاضی سنتی ایران ارائه نمایند. هنرمندان منسوب به اینش یوه همچون پیشینیان عمدتاً قهرمان موضوعات خود را از ادبیات برمی گزیدند، حال آنکه از میان مضامین برگزیده تصویر زن ا به عنوان محور اصلی بیشتر آثار ایشان می توان ملاحظه کرد.
آنها در این جهت از تصاویر و سمبلهای اسطوره ای ن برگرفته اند.
اما در سطح تکنیک و لذت تصویری فراتر نرفته و بدین ترتیب تصویر ذهنی اسطوره ها عاری از تقدس معنایی و تنها در سطح تزئیین به نمایشگاه در می آورند. هر چند که در نهایت برای تزئین گری نیز قبل تفسیر است.
از شاخص ترین هنرمندان این شیوه از ناصر اویسی، صادق تبریزی، طباطبایی می توان نام برد.
گروه سوم در جریان تقلید مستقیم از روش.های غربی هنر، قابل ارزیابی است و تصویر زنان عموماً برداشت جنسی متفکر بوده و مشابه آثار بسیآری از هنرمندان متقدم غربی است.
این مورد قبلاً بارها تجربه شده و اساساً در تضاد با تفکر سنتی است که صدها یا هزاران سال زندگی دور از چشم نامحرم راب رای زنان تعریف کرده بود پس از انقلاب اسلامی بر این گونه آثار به شدت خط بطلان کشیده شد.
از هنرمندان فعال در دهه 1350 خانم لیلی متین دفتری است. موضوع بسیاری از تابلوهای وی را زنان تشکیل می دهند. تصویر زن در تابلوهای او را شایدنتوان حرکتی آگاهانه بلکه واکنشی برخاسته از ضمیر نا خودآگاه تفسیر کرد که این ویژگی خصوصاً در ترکیب بندی آثار و محدودیت ناگهانی فیگورها با کادر تصویر قابل بررسی است. از زنان هنرمند این دوره می توان خانم منیرفرما فخرائیان و پروانه اعتمادی ار نام برد.
با وقوع انقلاب اسلامی در سال 1357 در دوره دیگری در تاریخ هنر معاصر ایران آغاز شد.
کارگزاران در شرایط جدید ا نفی موجودیت و کارکرد هنر رسمی زمان محمد رضا شاه شماری از هنرمندان صحنه را ترک کردند. اکنون نیز نیروی جوان و بدون تجربه ای به میدان آمده بودند و ا واکنشی شتاب زده و افراطی تمام اقدامات دوره گذشته را مردود شمردند. بدین ترتیب انواع هنرها در جهت مقاصد تبلیغی انقلاب اسلامی به کار گرفته شدند. با حمله عراق به خاک ایران در سال های جنگ تحمیلی تولید آثاری با مضامظین حماسی، دینی و سیاسی رواج یافت و باعث تولید انبوهی از آثار شعاری در سطح جامعه شد. ا«ی گروه از هنرمندان جوان که از دانشجویان سال نخست دانشکده ها بودند به زودی به یک تشکل سیاسی، تبلیغاتی تبدیل شده و خود را نقاشان انقلاب نامیدند
این هنرمندان که خود تجربه تجسمی کافی نداشتند در جهت تحقق اهدافشان شیوه های متنوعی را گاه نابه جا و نا صحیح به کار گرفتند.
الگوی کار ایشان به طور عمده در هنر سوسیالیست رئالیست شوروی سابق، هنر انقلابی مکزیک، هنر مسیحی قرون وسطی تا حدود هنر عامیانه قهوه خانه ای قابل جستجو است. در حالی که علائم مذهبی وسیاسی انقلاب را به آن افزوده اند. به طور کلی این آثار از وحدت تکنیکی و بیانی عادی است و رفته رفته تبدیل به یک حالت قرار دادی می شود. که در اثار چندین نقاش به شکل یکسان بروز می کند. و چنانچه ملاحظه می شود تصویر زنان بیشتر از دیگر عناصر تصویری در آثارشان کلیشه ای و شعاری شده است.
هر چند انها عمدتاً تصویر کودکان و زنان را برای نمایش ویرانگری های جنگ به کار گرفته اند اما آنها به شدت زنان را در موقعیت آسیب پذیر و حاشیه ای نشان می دهند. از سوی دیگر هویت زنان در هیچ یک از این آثار مشخص نیست به طوی که بیان کلی الگویی ضعیف زنان از زن را ارائه می دهد.
در سالهای دهه 1360 شاهد فعالیت هنرمندان متفکر و صاحب نامی هستیم که با بیان استعاری زنان در آثارش ه تصویر کشیده اند. پری یوش گنجی، طلیعه کامران از هنرمندان این دوره هستند. پری یوش گنجی آثار این دوره خود را قهرمانان نامیده است. حال انکه طلیعه کامران نیز به این سمبولیزم شخصی دست یافته است. فیگ.رهای بیانی دارند که سمبلی از زندگی زنان است که چهرهاشان محو و فعال نیست.
پایان جنگ تحمیلی در سال 1367 به عنوان نقطه عطفی در جریان حیات سیاسی، فرهنگی و هنری و اجتماعی در ایران نوید بخش و آرامشی نسبی بود و به آرامشی نسبی بود و به زودی در آثار نقاشان انقلاب به گرایشات تزئینی و نوگرائی ظاهر شد که به روشنی نمایانگر تغییر مسیر ایشان از مواضع متعصبانه قبلی است. در این آثار، پیام ها تزئینی می شوند.
در سالهای آخر دهه 1370 هنرمندان جوان به میدان آمدند و در پی آزادی های نسبی اجتماعی به همان موضوعاتی روی آوردند که بیشتر در دهه 1350 رواج داشت!
از پیامدهای انقلاب اسلامی ایران رشد جمعیت خواستار هنر بود. به خصوص زنان در مقیاس وسیع به کارهای هنری روی آوردند.
پس از جنگ به نیاز فرایند هنرجویان، هنرکده های جدید و بیشماری در کلاسهای خصوصی متعددی تأسیس شد.
با تجدید فعالیت یکی دو نگارخانه سابق و گشایش نکارخانه های جدید بازار عرصه و فروش کار هنری دوباره رونق گرفت. در نقاشی این دوره گوناگونی و پراکندگی گرایش ها بیشتر شد.
نقاشی ها مسیر قبلی را تا مرز های تکرار ابتذال پیمود.
نگارگری القاطی که در دوره قبلبه زیست حاشیه ای ادامه می داد، حال زمینه مناسبی برای جلوگیری پیدا کرد. صور دیکری از نقاشی تزئینی یا ظاهری ایرانی و شرقی نیز امکان بروز یافتندو از جمله این هنرمندان چون، فرح اصولی، شهلا حبیبی و... تلفیق سنت و مدرن پرداخته اند و شیوه ی جدیدی را به وجود آورند. هنرمندانی چون ثمیلا امیرابراهیمی، گیزلا وارگاسیایی و... به جنبش نوگرایی در عرصه هنر ادامه دادند.
در دوره جنگ زنان یا به تدریس مشغول شدند یا برای گذراندن وقط کار می کردند. زنان نقاش عد از جنگ به تدریج رویت شدند و جایگاهی فراتر از گذشته در جامعه هنری ه دست آورند.هنرمندانی چون منصوره حسینی، رعنا فرنود، در گرایش مدرن و شهلا حبیبی و پروانه اعتمادی درگرایش تلفیق سنت و مدرن حضوری کاملاً نوجویانه در عرصه هنر داشتند. شما بسیاری از هنرمندان دهه های اخیر را زنان تشکیل می دهند.
طبق اماری که در سال 1376عنوان شده نقاشان ایران بالغ بر 6500 تن شانل می شدند که حضور زنان بالغ بر 50% رقم یاد شده قابل تأمل است.و نشان می دهد که زنان ایران با حدود 50% از رقم یاد شده قابل تأمل است و مشان می دهد که زنان ایران برای گفت و گوهای فرهنگی با جهان اطراف خود زبا هنر را رسا تر یافته اند. در شش مرکز معتبر دانشگاهی که در تهران فعالیت داشت در حدود 1157 نفر زن در رشته های نقاشی فارغ التحصیل شده بودند. طبق اماری که در سال 1383 اعلام شد شصت و نه و نیم درصد از ورودی های دانشگاه در رشته های هنر در کشورمان را زنان تشکیل می دهند و کمتر از 31 درصد را مردان به خود اختصاص دادند.
دربی نطال ها نیز زنان حضور چشمگیری دارند. در اولید بی نیال قبل از انقلاب در سال 1337، از مجموع 47 هنرمند شرکت کننده، 10 نفر زن، در بی نیالدوم در سال 1339 از مجموع 67 نفر شرکت کننده، 10 نفر زن، در بی نیال سوم در سال 1341، از مجموع 101 نفر شرکت کننده، 21 نفر زن در بی نیال چهارم در سال 1343 از مجموع 113 نفر شرکت کننده 24 نفر زن؛ در بی نیال پنجم در سال 1345 از مجموع 38 هنرمند ایرانی شرکت کننده 6 نفر زن بودند.
حضور زنان در بی نیال ها پس از انقلاب نیز چشمگیر رو به رشد بود که در بخش بعد آمار آنها ارائه خواهد شد.
زنان علاوه برز شرکت در بی نیال ها در نمایشگاه دیگری از سوی انجمن هنرهای تجسمی به مناسبت بزرگداشت مقام زن به نام نمایشگاه «تجلی احساس» برگزار می شود نیز آثارشان را ارائه دادند که پرداختن به آن خود مجالی دیگر می طلبد.
و...