مبانی نظری و پیشینه سیاست گذاری اشتغال زنان

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

اشتغال زنان

واژه اشتغال در زبان فارسی، به معنای «به کاری پرداختن، مشغول شدن، به کاری در شدن، به کاری سرگرم شدن» (دهخدا،1373:ج226:2)، «سرگرم شدن، سرگرمی‌ و گرفتاری است.» (معین، 1371، ج1: 280). در اصطلاح عبارت است از: «کار می‌تواند به عنوان انجام وظایفی تعریف شود که متضمن صرف کوشش‌های فکری و جسمی‌بوده و هدف‌شان تولید کالاها و خدماتی است که نیازهای انسانی را برآورده می‌سازد. شغل یا پیشه کاری است که در مقابل مزد یا حقوق منظمی‌انجام می‌شود. کار در همه فرهنگ‌ها اساس نظام اقتصادی یا اقتصاد است که شامل نهاد‌هایی است که با تولید و توزیع کالاها و خدمات سروکار دارند.» (گیدنز، 517:1387). «کار یکی از عوامل عمده تولید و متشکل است از اعمال قوه فکری یا دستی که در برابر آن مزد، حقوق، معاش یا حق الزحمه کسب‌و‌کار گرفته می‌شود. در گفتگوی روزانه این اصطلاح بیشتر به معنای محدودتر یعنی کارهای دستی یا به طور کلی کارهای کارگران دستی به کار می‌رود. در نظریه اقتصادی کوشش انسانی یا فعالیتی است که در جهت تولید هدایت می‌شود. به عنوان یک عامل تولید کار از مواد اولیه، سرمایه و مدیریت جدا می‌شود و فقط شامل مساعی کارگران در اشتغال است. به معنای دیگر کار، کلیه افرادی را در بر می‌گیرد که برای زیستن کار می‌کنند. این تعریف به نیروی کار یک ملت، بر می‌گردد که شامل «کلیه جمعیت قابل اشتغال و بالای یک سن معین است.» (فرهنگ، 652:1366). «کار یکی از عوامل تولید است که در برگیرنده تمامی‌فعالیت‌های اقتصادی انسان اعم از فکری، یدی، تخصصی و غیرتخصصی برای تولید ثروت می‌شود.» (مریدی و نوروزی،574:1373). اشتغال به کار معمولا وضعیتی است که توسط مراجع و مراکز آماری و اقتصادی هر کشور، با ذکر ویژگی‌های معین تعریف می‌شود. مثلا مرکز آمار ایران شاغل را چنین تعریف نموده است: «کلیه جمعیت ده ساله و بیشتر که در هفت روز پیش از مراجعه مأمور سرشماری به کاری اشتغال داشته ­اند و در این مدت (به طور متوسط) روزی 8 ساعت یا بیشتر کار کرده ­اند؛ شاغل محسوب می­ شوند. (همان: 52). در عصر صنعتی، با شکل جدیدی از اشتغال مواجه هستیم که سه ویژگی دارد: انجام فعالیت در زمان مشخص و منظم، دریافت مزد در قبال ساعات کار و وجود فاصله میان محل کار و محل زندگی که گاه از آن به فاصله گرفتن مصرف از تولید تعبیر می­ شود (ابوت و والاس، 166:1376).

مقصود از زنان نیز به طور مشخص جنس مؤنث در مقابل جنس مذکر است و شامل سه گروه خاص می‌شود: زنان متأهل، زنان سرپرست خانواده و زنان مجرد. در این پژوهش اشتغال زنان شامل هرسه گروه می­ شود.