مبانی نظری و پیشینه رابطه خانواده و نوجوان

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

خانواده دارای نوجوان

خانواده یک نظام طبیعی و اجتماعی است که افراد خواسته یا ناخواسته به آن وابسته اند و اولین کانونی است که فرد در آن احساس امنیت می کند و مورد پذیرش و حمایت قرار می گیرد. ساخت و فضای روانی خانواده، که ترکیب کلی و مجموعه روابط بین اعضای آن می باشد هر کدام به گونه ای خاص عملکرد و رفتار فرد را در جهت رویارویی با مسائل و موانع وفشارهای روانی، اضطراب ها، ترس ها و سایر محرک های ناخوشایند تحت تاثیر قرار می دهند. بروز تحولات فرهنگی – اجتماعی – اقتصادی چشم گیر در کشور موجب شده که در سالهای اخیر ارتباطات کمتری بین فرزندان نوجوان و والدینشان نسبت به دو دهه قبل برقرار شود. برقراری تماس های کلامی و غیرکلامی بین والدین و فرزندان خود می تواند مانع جدی و عامل بازدارنده مهمی برای رشد بهنجاری در رفتارهای روان شناختی فرزندان باشد (کاوسیان و کدیور، 1374).

پژوهشگران در مطالعات خود در زمینه خانواده به انواعی گوناگونی از آن اشاره کرده اند:

1-خانواده منسجم و صمیمی: در این خانواده ها انسجام و دوستی و تعامل بسیار خوبی وجود دارد و فرزندان در آن رشد می کنند و آسیب کمتری می بینند.

2-خانواده پاسخگو: در این گونه خانواده ها والدین و اعضای آن نسبت به رفتار  و اعمالی که انجام می شود پاسخگو هستند و احساس مسؤلیت می کنند.

3-خانواده بی تفاوت: خانواده های بی تفاوت، نسبت به همدیگر چندان احساس مسؤلیت نمی کنند و نسبت به همدیگر خنثی و اهل تعامل نیستند.

4-خانواده مستبد: در خانواده های مستبد، رفتار استبدادی و زورگویانه و امر و نهی های شدید و آمرانه حاکم است و منطق و استدلال وجود ندارد.

5-خانواده آشفته: در خانواده های آشفته نظم و آرامش وجود ندارد. آشفتگی این خانواده ها از والدین به فرزندان منتقل می شود (عیسی مراد، 1389).

براساس پژوهش های انجام شده در الگوهای خانواده های ایرانی 7 مدل خانواده شناسایی و تقسیم بندی شده است که عبارتند از:

1-الگوی خانواده پذیرا و پویا؛ که بهترین مدل از خانواده های موفق و متعادل است. چرا که منطق و احساس در آن وجود دارد.

2-الگوی وابسته؛ وابستگی در این مدل بسیار بالا است و از پذیرش دیگران امتناع می کنند.

3-الگوی سلطه گری؛ حاکمیت امر و نهی و دستوری عمل کردن در خانواده رایج است.

4-الگوی مقابله ای؛ افراد با همدیگر مرتب در مقابله و انتقامجویی هستند.

5-الگوی کناره گیر؛ افراد نقش کناره گیری خود را پذیرفنه و رابطه ی بین آن ها خشک و بی روح است.

6-الگوی نامنسجم؛ در روابط خانوادگی هیچ گونه انسجام و هماهنگی وجود ندارد بلکه تضاد و تعارض حاکم است.

7-الگوی زیستی؛ پایین ترین الگوی خانوادگی است که افراد خانواده در پست ترین نوع زیست زندگی می کنند، حتی گاهی به معامله افراد و خانواده مانند فروش فرزند هم اقدام می کنند، (احمدی، 1384).