مبانی نظری و پیشینه حس تعلق مکانی ساکنین در اسکان رسمی و غیررسمی

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

مقدمه

در مبانی نظری تحقیق حاضر سعی می­ شود، مفاهیم، ابعاد و نظریات مربوط به حس تعلق مکانی مورد مطالعه قرار گیرد. با توجه به اینکه مفاهیم بسیاری در رابطه با این مفهوم مطرح شده، بحث را از مفاهیم ملموس ­تر آغاز کرده تا زمینه برای درک بهتر مفهوم حس تعلق مکانی فراهم آید.

مفاهیم مشابه بسیاری مانند دلبستگی اجتماع، هویت مکانی، وابستگی به مکان، حس­ مکان، حس ­اجتماع، تعلق به مکان و غیره وجود دارد که به طرز مشابهی با یکدیگر در ارتباط بوده و عمدتاً به جای هم مورد استفاده قرار گرفته­ اند، بدون اینکه تلاشی برای تعریف مرزهای جداکننده و ایجاد تمایز میان این مفاهیم شده باشد (Van der Graff,2008:36).

جداسازی این مفاهیم به دلیل قرابت مرزهای آنها در سطح تجربی بسیار دشوار است. لذا در پژوهش حاضر، مفهوم حس تعلق به مکان که بر پایه حس­ مکان قرار دارد و به عنوان سطحی فراتر از آن است، مبنای کار قرار می­ گیرد.

مبانی نظری از سه بخش عمده تشکیل شده است. در بخش اول، 1) تعاریف مرتبط با مفاهیم مکان، حس­ مکان، حس ­تعلق و حس ­تعلق ­مکانی بیان می­ گردد؛ 2) ابعاد و مؤلفه ­های حس ­تعلق مکانی مورد توجه و بررسی قرار می ­گیرند؛ و 3) نظریه­ های حس تعلق مکانی در قالب دو رویکرد روان شناختی (روانشناسی ­محیطی) و جامعه­ شناختی (پدیدارشناختی) مطرح می­ شوند. برای سنجش عوامل مؤثر بر حس­ تعلق­ مکانی، در بخش دوم، عوامل اجتماعی- فرهنگی (سرمایه­ های اجتماعی و فرهنگی) و در بخش سوم، عوامل فضایی- کالبدی (نگرش به ویژگی ­های فضایی و کالبدی) مورد توجه قرار گرفته و در نهایت یک جمع بندی از مجموعه مبانی نظری ارائه می­ شود.