گزارش کارآموزی عیب یابی موتورهای DC در واحد ریخته‌گری شرکت ایران خودرو

گزارش کارآموزی عیب یابی موتورهای DC در واحد ریخته‌گری شرکت ایران خودرو در 47 صفحه

فهرست مطالب
عنوان       صفحه
پیشگفتار. 1
مقدمه ای پیرامون شرکت ایران خودرو 2
خلاصه وضعیت موجود در سالن آلومینیوم 4
بخش اول: سرسیلندر XU7 , XU9 5
بخش دوم: سیلندر پژو. 17
بخش سوم: عیب یابی موتورهای DC 20
منابع و مآخذ 41
فهرست جداول

عنوان       صفحه
جدول وضعیت دستگاهها و تجهیزات موجود برای تولید سرسیلندر (XU7, XU9). 6
جدول محاسبات ظرفیت سنجی سرسیلندر (XU9).. 8
جدول محاسبه ظرفیت ماهیچه سازی 8
جدول مقایسه ظرفیت تولید ماهیچه و تعداد مورد نیاز ماهیچه 9
جدول مقایسه توان تولید و برنامه تولید سرسیلندر 10
جدول خلاصه وضعیت کوره های تأمین کننده ذوب سیلندر 15
جدول وضعیت ذوب مورد نیاز سرسیلندر (XU7)... 16
جدول لیست دستگاهها و تجهیزات موجود برای تولید سیلندر پژو. 18
خلاصه گزارش:
مقدمه: شرکت ایران خودرو در مرداد ماه سال 1341 تحت شماره 7352 به نام شرکت کارخانجات ایران ناسیونال در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسید و در تاریخ 15/7/1342 به بهره برداری رسید.
خلاصه وضعیت موجود در سالن آلومینیوم، درحال حاضر محصولات تولیدی سالن  آلومینیوم شامل سیلندر پژو، سرسیلندر XU7 سرسیلندر XU9 (مورد نیاز کارخانه ایرانه خودرو) و پوسته کلاچ (صادراتی) می‎باشد. در این گزارش ظرفیت سالن آلومینیوم را به تفکیک برای محصولات فوق بررسی می نمائیم:
بخش اول:
1- سیلندر پژو:
عمده ایستگاههای کاری برای تولید این محصول شامل ایستگاه ریخته گری HP2500 شمار وزنی کنترل ظاهری و ابعادی، تمیز کاری، کنترل تمیزکاری، شات بلاست، سوراخکاری، واترتست، شستشو نشت گیری و کنترل نهایی می‎باشد.
2- سر سیلندر XU9 , XU7
برای تولید این محصول یک خط ماهیچه گیری و یک خط تولید سرسیلندر در نظر گرفته شده است در خط تولید ماهیچه ایستگاههای ساخت، تمیزکاری، سوراخکاری و پخت ماهیچه موجود است و در خط تولید سرسیلندر ایستگاههای ریخته گری L.P،‌شماره زنی کنترل ظاهری، تمیزکاری، تخلیه ماهیچه، X-RAY، برش راهگاه، کیوبینگ، عملیات  حرارتی، واترتست، تمعیرانتی و کنترل نهای موجود می باشد.
بخش دوم
سیلندر پژو:
در این قسمت وضعیت کلی دستگاهها، تجهیزات و ایستگاههای مربوطه به تولید سیلندر پژو به همراه درصد توقفات، درصد ضایعات و ساعت کارکرد مجاز روزانه آنها تعیین می‎شود. در قسمت بعد ظرفیت این دستگاهها و ایستگاههای کاری تعیین شده و آنرا با برنامه تولید سال 80 سیلندر پژو مقایسه می کنیم.
در انتها نیز نیازبهای سالن آلومینیوم برای دستیابی به برنامه تولید سال 85 سیلندر پژو بررسی و مشخص می‎شوند.
پیشگفتار
دنیا پس از رنسانس و به خصوص در قرن پایانی هزاره دوم آنچنان شاهد دگرگونی های شگرفی در زمینه های علوم و فنون بوده که بسان رویایی باور نکردنی می آید. رشد چشمگیر صنعت در روزگار ما بگونه ای بوده که حتی خالق داستانهای علمی و تخیلی ژول ورن چنین چیزی به مخیله‌اش خطور نکرده و نتوانسته بود پیش بینی تحولات عصر تکنولوژی را تصور کند.
حرکت شتابان صنعت به اسب افسار گسیخته ای می ماند که یارای توقف نداشته و همان طور می‌تازد. سوار بر آن صاحبان صنایع بزرگ دنیا و کشورهای توسعه یافته می باشند که فاصله خود را لحظه به لحظه از دیگر کشورها بیشتر می کنند تا عملا امیدی برای رسیدن به آنها وجود نداشته باشد. در اینجا بود که دانشگاهها با هدف به روز کردن دانشجویان خود و با هدف اینکه از رهگذر عقب نمانده و افرادی تحصیل کرده که در صنعت روز دنیا عملاً عقب مانده و ناکارآمد باشند پرورش ندهند تصمیم به ورود در این عرصه گرفتند و تلاش کردند خلأ مزبور را به گونه ای پر نمایند. بزرگترین خدمتی که این مراکز آموزشی به دانشجویان خود و به صنعت کشور نمودند برقراری واحدهایی به نام کارآموزی بود تا بدینوسیله پیوندی میان دانشگاه و صنعت بوجود آید و با همراهی و معاضدت استادان دانشگاه و نخبگان فنون در هر چه بالا بردن سطح کیفیت محصولات و صنایع بکوشند. امید است این پیوند متقابل آینده ای بهتر از آن صنعت کشور نماید.

مقدمه ای پیرامون شرکت ایران خودرو
شرکت ایران خودرو در مرداد ماه سال 1341 تحت شماره 7352 به نام شرکت سهامی کارخانجات ایران ناسیونال در اداره ثبت شرکتها به ثبت رسید و در تاریخ 15/7/1342 به بهره برداری رسید.
این کارخانه در ابتدا به تولید اتوبوسهای مدل 11321 و مینی بوسهای 319 پرداخت. سپس در تاریخ 20 شهریور 1345 اجازه تأسیس کارخانجات ساخت انواع اتومبیلهای سواری 4 سیلندر به این کارخانه داده شد که به دنبال آن در 23/2/1346 تولید پیکان با امتیاز ساخت گروه کرایسلر در کارخانه شمالی آغاز گردید. در سال 1351 بخش مونتاژ موتور با ظرفیت 30 گروه کرایسلر در ساعت و چند ماه بعد قسمتهای تراش قطعات موتور و ریخته گری برای 6 قطعه از موتور پیکان با ظرفیت 15 دستگاه در ساعت شروع به کار کرد. این شرکت در اصل مجموعه ای از چند کارخانه صنعتی مختلف می باشد که هر کدام قسمتی از نیازهای تولیدات این کارخانه را برای تولید نهایی محصول برآورده می کنند که تعدادی از این کارخانجات به شرح زیر می باشند:
برش و پرس، رنگ زنی، ریخته گری و سنگ زنی، موتور سازی، تزئینات و تکمیل کاری، اتوبوس سازی، سواری سازی و …
سالن آلومینیم قسمت ریخته گری قرار است در چند سال آینده به ابهر انتقال یابد و در آنجا بصورت شرکتی مستقلاً فعالیت خود را آغاز نماید. همچنین سالن چدن این واحد نیز (ریخته‌گری) به تاکستان انتقال یافته و آن هم بصورت مستقل فعالیت خواهد کرد.
کارخانه ریخته گری ایران خودرو در زمینی به مساحت 10704 متر مربع در مجموعه جنوبی شرکت ایران خودرو و بین جاده مخصوص و قدیم کرج واقع شده است.
مقدمات اجرای طرح این کارخانه در اوایل سال 1350 بوده است که نصب و راه اندازی کارخانه توسط شرکت کرایسلر تا سال 1353 بطول انجامیده است بطوریکه در 27/7/1353 سالن ریخته‌گری رسماً افتتاح گردید و طبق برنامه از پیش تعیین شده تولید 6 قطعه چدنی موتور به شرح زیر را آغاز کرد:
سیلندر. سر سیلندر، اگزوز، فلایویل، کپه یاتاقان، چرخ دنده.
پس از گذشت 16 سال که تنها 6 قطعه چدنی موتور پیکان در این قسمت ساخته می شود از سال 1370 اقدام به ساخت قطعات جدید دیگر نمود که عبارتند از کاسه چرخ پیکان، دیسک پیکان، فلایویل پژو و تویی چرخ پیکان می باشد. پس از آن با تغییر برنامه تولید شرکت و انبوه سازی تولید کارخانه فقط به تولید قطعات سیلندر و سرسیلندر و از سال 79 قطعات صادراتی والئو پرداخت و تولید بقیه مایحتاج خود را به کارگاهها و کارخانه های خصوصی، اقماری و … واگذار کرد که بعضی از آنها تحت نظر ایران خودرو و بعضی دیگر بصورت مستقل به تولید محصول با کیفیت تحت نظر این شرکت
می پردازند.
مقدمه
در راستای سیاست توسعه صنعت خودرو و افزایش تولیدات، شرکت ایران خودرو در ادامه ارزیابی وضعیت موجود و امکان سنجی کارخانه ریخته گری، واحد برنامه ریزی مسئول انجام پروژه امکانسنجی و تهیه گزارش مربوطه برای تولید 59800 عدد سیلندر پژو، 31235 عدد سرسیلندر XU7، 28490 عدد سرسیلندر XU9 و پوسته کلاچ (صادراتی) در سالن آلومینیوم می‌باشد که نتایج بررسی این گزارش ارائه می گردد.

خلاصه وضعیت موجود در سالن آلومینیوم
در حال حاضر محصولات تولیدی سالن آلومینیوم شامل سیلندر پژو، سرسیلندر XU7، سرسیلندر XU9 (موردنیاز کارخانه ایران خودرو) و پوسته کلاچ (صادراتی) می باشد. در این گزارش ظرفیت سالن آلومینیوم را به تفکیک برای محصولات فوق بررسی می نماییم.
1-سیلندر پژو
عمده ایستگاههای کاری برای تولید این محصول شامل ایستگاه ریخته گری 2500 HP، شماره‌زنی، کنترل ظاهری و ابعادی، تمیزکاری، کنترل تمیز کاری، شات بلاست، سوراخکاری، واتر تست، شستشو، نشت گیری و کنترل نهایی می باشد.
2- سرسیلندر XU7 , XU9
برای تولید این محصول یک خط ماهیچه گیری و یک خط تولید سرسیلندر در نظر گرفته شده است. در خط تولید ماهیچه، ایستگاههای ساخت، تمیزکاری، سوراخکاری و پخت ماهیچه موجود است و در خط تولید سرسیلندر، ایستگاههای ریخته گری L.P، شماره زنی، کنترل ظاهری، تمیز کاری، تخلیه ماهیچه، X-RAY، برش راهگاه، کیوبینگ، عملیات حرارتی، واتر تست، تعمیراتی و کنترل نهایی موجود می باشد.
بخش اول
سرسیلندر XU7 , XU9
شرح وضع موجود:
فرآیند تولید سرسیلندر XU7 , XU9 مشابه بوده و دستگاهها و ایستگاههای موردنیاز آنها یکسان است اما در حال حاضر تولید سرسیلندر XU7 بدلیل عدم تحویل قالب ریخته گری آن، کمبود نیرو و پایین بودن اغلب دستگاهها، متوقف می باشد.
در این بخش ابتدا وضعیت دستگاههای موجود در سالن آلومینیوم برای تولید سرسیلندر XU7 , XU9 ارائه می شود. سپس با توجه به اینکه این دستگاهها برای تولید سرسیلندر XU9 فعال می‌باشند لذا درصد توقفات، درصد ضایعات، زمان استاندارد و در نهایت ظرفیت این دستگاهها و ایستگاههای کاری مربوط برای این محصول را محاسبه می کنیم. در قسمت بعدی با توجه به یکسان بودن فرآیند تولید سرسیلندر XU7 , XU9 و یکسان فرض کردن درصد توقفات، درصد ضایعات و زمان استاندارد دستگاهها و ایستگاههای مختلف برای تولید دو محصول محاسبه می‌شود.
در انتهای این بخش نیازهای سالن آلومینیوم برای دستیابی به برنامه تولید سرسیلندر (28490 عدد سرسیلندر XU9‌ و 31235 عدد سرسیلندر XU7) در سال 80 بررسی می گردد.


بخش دوم
سیلندر پژو
شرح وضع موجود:
در این قسمت وضعیت کلی دستگاهها، تجهیزات، و ایستگاههای مربوط به تولید سیلندر پژو به همراه درصد توقفات، درصد ضایعات و ساعت کارکرد مجاز روزانه آنها تعیین می شود.
در قسمت بعد ظرفیت این دستگاهها و ایستگاههای کاری تعیین شده و آنرا با برنامه تولید سال 80 سیلندر پژو مقایسه می کنیم.
در انتها نیز نیازهای سالن آلومینیوم برای دستیابی به برنامه تولید سال 80 سیلندر پژو (59800 عدد) بررسی و مشخص می شوند.
شرح وضع موجود
در این قسمت وضعیت کلی دستگاهها، تجهیزات، و ایستگاههای مربوط به تولید سیلندر پژو به همراه درصد توقفات، درصد ضایعات و ساعات کارکرد مجاز روزانه آنها تعیین می شود.
در قسمت بعد ظرفیت این دستگاهها و ایستگاههای کاری تعیین شده و آنرا با برنامه تولید سال 80 سیلندر پژو مقایسه می کنیم.
در انتها نیز نیازهای سالن آلومینیوم برای دستیابی به برنامه تولید سال 80 سیلندر پژو (59800 عدد) بررسی و مشخص می شوند.

عیب یابی موتورهای DC
مشکل E: استارت نشدن موتور.
E1: چک کنید ورودی اصلی برق را برای کنترولر. آیا برق روی خطوط وجود دارد؟ آیا اتصالات بسته هستند؟
خیر: ورودی قدرت را به حالت عادی برگردانید.
بله.
E2: کنترولر را چک کنید. آیا دستگاه محافظ بار اضافی باز است؟
بله: به حالت عادی برگردانید یا دستگاه را عوض کنید. آیا آن بر خلاف استارت شدن موتور باز می شود؟ بله
خیر.
E3: چک کنید کنترولر را. آیا ولتاژ موجود در خروجی ترمینال ها وجود دارد؟
خیر، کنترولر را چک کنید برای مقاومت استارت شده باز، سیم های شکسته شده و اتصالات یا دیگر عیب ها، تعمیر کنید.
بله.
E4: تنظیم کنید کنترولر را برای سرعت بالا. آیا ولتاژ برای میدان یا مدار آرمیچر همچنان پائین است؟
بله، ولتاژ منبع تغذیه را چک کنید. تصحیح کنید اگر پائین است. عیب کنترولر را چک کنید. تعمیر کنید.
خیر.
E5: ضعف یا وجود میدان را چک کنید. آیا ولتاژ میدان یا مدار آرمیچر همچنان پائین است؟
بله، سیم شکسته شده را تعمیر کنید یا اتصالات را. دوباره سیم پیچی کنید یا سیم پیچ اتصال کوتاه شده یا مدار باز شده را عوض کنید.
خیر.
E6: مدار آرمیچر باز را چک کنید. آیا ولتاژ در ترمینال آرمیچر موتور صفر است وقتی استارت می‌شود؟
بله، مدار آرمیچر آسیب دیده را تعمیر کنید.
خیر.
E7‌: آیا راه انداز ماشین گیر کرده یا بارگذاری اضافی شده است؟
بله، گیر را برطرف کنید یا بارگذاری کنید یا موتور بزرگتر نصب کنید.
خیر.
E8: آیا تعادل بد، یاطاقان های خراب، یا اجزاء فرسوده سبب می شوند اصطکاک زیادی در راه‌انداز ماشین یا سیستم انتقال برق؟
بله: تعادل بد را تصحیح کنید یا تعمیر کنید یا عوض کنید اجزاء خراب را.
خیر.
E9: آیا یاطاقان های خراب، شنت کج، فن یا روتور سائیده شده، توپی های آسیب دیده، یا دیگر مشکلات مکانیکی سبب می شود اصطکاک زیادی را در موتور؟
بله: تعمیر کنید یا عوض کنید اجزاء موتور آسیب دیده را یا نصب کنید موتور جدید.
مشکل F – موتور استارت می‎شود اما می ایستد و حرکت معکوس پیدا می‎کند.
F1: پلاریته منبع تغذیه را چک کنید. آیا آن برعکس حرکت می کند؟
بله: مشخص کنید که پلاریته منبع تغذیه برعکس است و تعمیر کنید.
خیر.
F2: در مدار موازی و سری میدان ممکن است نسبت به یکدیگر در تعادل باشد. برای چک کردن و تصحیح کردن دوباره اتصال بدهید مدار سری یا موازی برای تصحیح کردن پلاریته. اتصال بدهید آرمیچر را برای چرخش مسیر دلخواه. سعی کنید میدان مجزا شود برای مشخص کردن مسیر چرخش و اتصال بدهید هر دو را برای چرخش یکسان.
مشکل G- موتور حرکت می‎کند اما دستگاه محافظ بار از کار می افتد.
G1: آیا موتور کوچک است برای بارگذاری؟ آیا شرایط بارگذاری باید تغییر کند؟
بله: بار را کاهش دهید یا نصب کنید موتور بزرگتر.
خیر.
G2: کنترولر را چک کنید. آیا دستگاه بارگذاری شده همچنین پائین تنظیم شده برای کاربردش؟
بله: افزایش بدهید میزان بارگذاری را. هرگز از محدوده اطمینان که بوسیله کدها یا تجهیزات سازنده مشخص شده تجاوز نکند.
خیر.
G3: آیا موتور زیاد بارگذاری شده است؟
بله: ببینید مشکل H.
مشکل H – گرمای بیش از حد موتور.
H1: آیا درجه حرارت مجاور همچنان بالاست؟
بله: کاهش بدهید مجاورت را، افزایش بدهید تهویه را یا موتور بزرگتر نصب کنید.
خیر.
H2: قاب ورودی را چک کنید. آیا آن با لایه ای از کثیفی پوشیده شده که همانند عایق  عمل می‎کند و از خنک شدن صحیح جلوگیری می کند.
بله: پاک کنید، بتراشید یا هوای کثیف را از قاب جمع کنید.
خیر.
H3: حسگر خروجی را از هوای آزاد خارج کنید. آیا جاری شدن زیاد یا بی ثبات بودن نشاندهنده تهویه ضعیف است؟
بله: بردارید مانع یا کثیفی را، جلوگیری کنید از جاری شدن هوای آزاد. اگر لازم شد صفحه هوای ورودی را تمیز کنید.
خیر.
H4‌: سرعت بارگذاری بالا، قدرت اسب بخار زیادی را در بارگذاری موتور مصرف می کند. آیا موتور بیشتر از حد سرعت معمول خود کار می کند؟
بله: مشکل J‌ را ببینید.
خیر.
H5: برای بارگذاری چک کنید.
بله: عنوان E7 تا E9 را ببینید.
مشکل I – کند حرکت کردن موتور.
I1: آیا موتور بارگذاری شده است؟
بله: عنوان E7 تا E9 را ببینید.
خیر.
I2: آیا مقاومت میدان همچنین پائین است؟
بله: مقاومت صحیح را اضافه کنید.
خیر.
I3: چک کنید که آرمیچر یا میله های وسطی کموتاتور  اتصال کوتاه شده است. آیا سیم پیچ آرمیچر یا گوه ها سوخته شده اند. آیا میله جابه جا کننده سوخته است؟
بله: عوض کنید سیم پیچ یا میله را.
خیر.
I4: پایه های جاروبک را چک کنید. آیا جاروبک ها  جلوتر از سیم خنثی تنظیم شده اند؟
بله: ریست کنید جاروبک ها را برای سیم خنثی.
خیر.
I5: ولتاژ برای آرمیچر همچنین پائین است. تنظیم کننده را برای سرعت تمام تنظیم کنید. آیا ولتاژ در ورودی ترمینال زیر ولتاژ نامی است؟
بله: ولتاژ خروجی منبع تغذیه را چک کنید. بالا ببرید اگر پائین است. تنظیم کننده را برای نقص چک کنید.
خیر.
I6‌: موتورهای DC ممکن کار بکنند 20 درصد آرام تر روی بارگذاری بالا وقتی که آنها زیاد گرم نشوند. آیا موتور وقتی خنک می‎شود عمل می کند؟
بله: افزایش بدهید بار را یا کاهش بدهید تهویه را برای افزایش گرما. موتور جدید نصب کنید.
مشکل J – سریع حرکت کردن موتور.
J1: آیا بار راه انداز بالا اجازه می دهد به موتور برای سریع حرکت کردن؟
بله‌: افزایش بدهید بار را یا موتور کوچکتر نصب کنید.
خیر.
J2: چک کنید برای یک میدان ضعیف در عنوان J3‌ تا J6.
بله.
J3: آیا سیم پیچ سری یا موازی به صورت معکوس است؟
بله: دوباره  سیم پیچ را به صورت معکوس برای پلاریته صحیح اتصال بدهید.
خیر.
J4: آیا مقاومت اضافی در مدار موازی میدان وجود دارد؟
بله: مقاومت اضافی را بردارید.
خیر.
J5: آیا گرمای زیاد مقاومت بالاتر در میدان مدار موازی  سبب می‎شود؟
بله: افزایش بدهید تهویه را یا تصحیح کنید دیگر علت های از ازدیاد گرما را.
خیر.
J6: نبودن میدان  بی تعادلی را در موتور موازی برای گردش سبب می شود. آیا میدان مدار باز است؟
بله: سیم شکسته شده را تعمیر کنید یا اتصال بدهید سیم پیچ باز را عوض کنید.
خیر.
J7: تنظیم کننده را برای سرعت بالا  تنظیم کنید. آیا ولتاژها در ترمینال های خروجی از کنترولر بالای ولتاژ نامی است؟
بله: ولتاژ خروجی را  کاهش بدهید. کنترولر را برای نقص چک کنید. تعمیر کنید.
خیر.
J8‌: پایه های جاروبک را چک کنید. آیا جاروبک ها  در طرف سیم خنثی تنظیم شده اند؟
بله: جاروبک ها را برای سیم خنثی  ریست کنید.
مشکل K – سرو صدای چرخیدن موتور.
K1: آیا لرزش ها و صدای از راه انداز ماشین یا سیستم انتقال برق انتقال داده می شود به موتور؟
بله: منبع سروصدا را در جایی قرار بدهید و کاهش بدهید. موتور را با تسمه راه انداز یا سیم پیچ فنری جدا کنید.
خیر.
K2: آیا اساس یک موتور خالی همانند تخته پر سروصدا  عمل می‎کند؟
بله: دوباره طراحی کنید مدارا. بپوشید پایه نامطلوب با صدای مواد تخفیف کننده.
خیر.
K3: مدار موتور را چک کنید. آیا آن خراب شده است؟
بله: محکم کنید. مطمئن بشوید که شفت در تعادل است.
خیر.
K4: آیا مدار موتور یکنواخت است و شفت در تعادل صحیح است؟
خیر: پایه را برای حرکت یکنواخت و صاف کردن شفت  بالا ببرید.
بله.
K5: آیا ضربات فن یا سائیده شدن روی قسمت ثابت دلیلش تماس اشیاء در محفظه فن است؟
بله: فن آسیب دیده را تعمیر کنید و توپی یا قسمت که سبب تماس می شود. بردارید آشغال را از محفظه فن.
خیر.

گزارش کارآموزی عیب یابی موتورهای DC در واحد ریخته‌گری شرکت ایران خودرو در 47 صفحه