مبانی نظری و پیشینه سرشت و منش

بصورت فایل ورد

همراه با منابع

نظریه منش

از نظر کلونینجر مدل چهار بُعدی سرشت طرحی را برای تفکیک انواع مرسوم اختلالات شخصیت ارائه می کند (کلونینجر، 1987). هرچند نمی تواند وجود یا عدم وجود اختلال شخصیت را محرز و قطعی نماید (کلونینجر و همکاران، 1993).

از این دیدگاه نظری، منش شناسی شخصیت (علیرغم سرشت که به تفاوت های موجود در واکنش های هیجانی خودکار و عادت ها اختصاص دارد) به تفاوت های بین فردی در انگاره های مربوط به خود- پنداره پیرامون اهداف و ارزش ها اشاره دارد. کلونینجر (1994) سه بُعد برای منش در نظر می گیرد. در این مجموعه بُعد خود- راهبری بر پایه پنداشت از خویشتن به عنوان یک فرد مستقل که دارای زیر مجموعه های وحدت، احترام، عزت، تأثیربخشی، رهبری و امید است، توسط وی تعریف شده است. همچنین بُعد همکاری بر پایه پنداشت از خویشتن به عنوان بخشی از جهان انسانی و جامعه قرار دارد که از آن حس اجتماعی، رحم و شفقت، وجدان و تمایل به انجام امور خیریه مشتق می شود. علاوه بر این دو بُعد، خود- فراروی بر پایه مفهوم از خویشتن به عنوان بخشی از جهان و منابع پیرامون آن مطرح شده است که با پندارهای حضور رازگونه، ایمان مذهبی و متانت و صبوری غیر مشروط همراه است (کتابی و همکاران، 1387).

کلونینجر (2004) معتقد است که ابعاد هفت گانه سرشت و منش دارای پایه های زیست شناختی مشخصی هستند، به طوری که: هر بُعد علل وراثت شناختی منحصر به فردی دارد، هر بُعد مدار مغزی خاص خودش را دارد، هر بُعد نقش منحصر به فردی در پردازش اطلاعات دارد.

- Self-directiveness

- operativeness

- self-transcedens